Strona:Prawo wyborcze kobiet.djvu/09

czyli lat 21, żołnierze i marynarze od ukończonego 19 roku, oraz kobiety po ukończeniu 30 lat.
 Ponieważ w Anglji każdy wyborca posiada jednocześnie prawo wybieralności, mogą kobiety powyżej 30 lat być również posłami, a otrzymały to prawo, o które ubiegały się napróżno od połowy zeszłego stulecia, a zatem od lat przeszło 60-u, dzięki swoim wielkim zasługom patryotycznym i obywatelskim podczas wojny.
 Anglicy znają dobrze wyszkolenie i wyrobienie organizacyjne swych kobiet w radach opiekuńczych (board of Guardians), dopuszczone od 1834 roku do czynnego, a od 1875 do biernego prawa wyborczego), w radach szkolnych (School Boards od 1870 r.) oraz miejskich (Town Councils, dostępnych dla kobiet jako wyborczyń opłacających podatki i jako radnych od 1907 r.).
 Podczas wojny, powołane do pracy gospodarczej, traktowanej jako służba narodowa, pospieszyły angielki do fabryk amunicji i szycia wojennej odzieży. Kobieca rezerwa ochotnicza przygotowaną była do służby telefonowej, samochodowej, do sygnalizowania, przygotowując się do obrony kraju na wypadek inwazji niemieckiej. Inne znów zakładały setki organizacji sanitarnych. W pierwszym zaś szeregu patryotek, podtrzymujących rząd w jego akcji militarnej były sufrażetki więzione i prześladowane przed wojną za swoją walkę czynną o prąwa polityczne.
 Obecna reforma nie zrównała jeszcze kobiety w prawach politycznych z mężczyzną, otrzymuje ona te prawa o 10 lat później, widocznie w przeświadczeniu, że kobieta pon. lat 30 zająć się powinna przedewszystkiem obowiązkami macierzyńskiemi. Prawodawca nie uwzględnił faktu, że angielki wychodzą dość późno za mąż (przeciętny wiek wstępujących w związki małżeńskie kobiet — lat 25), a czemużby miały później od mężczyzn dojrzewać? Pomimo tego ograniczenia prawa wyboru i wybieralności stają się udziałem 6 miljonów angielek.
 Chlubny egzamin z uczuć i czynów obywatelskich zdała kobieta w Polsce.
 Wieśniaczka na roli w Galicji w Poznańskiem wykonywa wszystkie prace za odciągniętych do armji synów, ojców, mężów i braci.
 Na obczyznie w Rosji, czy w miastach Austrji kobiety obejmują opiekę nad jeńcami, zakładają szkoły i ochrony, zajmują się ludnością ewakuowaną, przychodzą wszędzie w pomoc nieszczęsnym tłumom wygnańców.