Obie zaś republiki europejskie Francja i Szwajcarja mają izbę wyższą, tak samo jak niższą z wyborów.
We Francji Senat wybierany jest przez rady departamentalne i rady miejskie, a w Szwajcarji do Sejmu Związkowego (Bundestag) każdy kanton, zarówno mały Uri, gdzie liczba mieszkańców wynosi 22 tysiące, jak i Bern, zamieszkały przez 646 tysięcy osób posyła po 2 posłów.
Każdy kanton bowiem chce mieć swoją autonomię (samorząd) i być niejako równym z innemi państewkami. Jest to zasada samostanowienia drobnych całostek politycznych, która w Szwajcarji nie opiera się na narodowości, ale na prawach historycznych.
Polska otrzymując konstytucję w dobie rewolucji i ludowładztwa będzie ją miała demokratyczną, nie jest zatem prawdopodobnem powstanie izby wyższej, bo przecież nie będziemy stwarzali przedstawicielstwa dla poszczególnych zaborów i prowincji, które nie z woli własnej, ale przez gwałt i zabór przez lat sto kilkadziesiąt odrębnem żyły życiem, a dziś gorąco pragną połączyć się w jednolitem państwie.
Powstałe z wyborów parlamenty i sejmy opierają się przeważnie na zasadzie powszechności i równości wszystkich uprawnionych wyborców, którzy głosują osobiście przy zachowaniu tajemnicy głosowania. Ztąd te cztery, znane jako hasła, warunki demokratycznych ordynacji wyborczych: powszechność, równość, bezpośredniość i tajność:
Głosowanie dotychczasowe nigdy nie było powszechnem, ponieważ wykluczone były kobiety.
Polska ustawa wyborcza zaś urzeczywistnia je całkowicie, ponieważ art. 1 orzeka, „że wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez różnicy płci, który w dniu ogłoszenia wyborów ukończył lat 21“. Urzeczywistnione zostały przeto w pełni zasady powszechności i równości, oraz długoletnie dążenia kobiecego świata.
Wiek 21 lat jest najniższym i zbiega się z pełnoletnością. Francja i Szwajcarja, a obecnie i Anglja wymagają od wyborców tak samo lat 21 skończonych. Inne państwa oznaczają przeważnie wiek wyborców na lat 24 albo 25, posłów wybrauych na 25 lub 30 lat.
Od wyborów wykluczeni są wszędzie przestępcy, umysłowo chorzy, osoby pobierające wsparcie lub żyjące z jałmużny, sądowo ubezwłasnowolnieni, oraz wojskowi w czynnej służbie. Wojsko bowiem musi być karne i posłuszne, a wpro-
Strona:Prawo wyborcze kobiet.djvu/12
Ta strona została uwierzytelniona.