W prowincji Mancza, w miasteczku pewnem[1], którego nazwy przypominać teraz nie chcę, żył niedawnemi czasy pewien hidalgo, z rodzaju tych, co za cały dobytek mają kopję u siodła, starożytną tarczę, — chuda szkapę i jednego gończego. Strawą[2] w kociołku z baraniny raczej niż z wieprzowiny przyrządzona, resztki obiadu z okrasą — prawie na każdą wieczerzę, soczewica w piątek, jajecznica z szynką w sobotę, a w niedzielę gołąbeczek na przydatek, pochłaniały trzy czwarte jego mienia. Reszta szła na kaftan z przedniego sukna, aksamitne, odświętne pludry i takież sandały, oraz na świtkę z doborowego samodziału, w której w dni powszednie paradował.
Trzymał w swym domu gospodynię, której już czwarty krzyżyk minął, siostrzenicę, około dwudziestu lat liczącą, oraz pachołka, sposobnego do zajęć w polu i koło obejścia, który zarówno konia kulbaczył, jako i drwa rąbał siekierą. Szlachic nasz już do pięćdziesiątki się zbliżał. Kompleksji był silnej, pociągły na twarzy, w sobie kościsty, do rannego wstawania bardzo skory i wielce w łowach rozmiłowan.
Mówią, że miał przydomek Quijada, czy Quesada (co do tego niemasz zgodności między dziejopisami),
- ↑ Według pewnych danych mieściną tą miała być Argomasilla de Alba.
- ↑ Narodowa potrawa hiszpańska, t. zn. „olla podrida“, składająca się z cielęciny, kury, kiełbasy, głowiastej kapusty, wołowiny itd. Potrawa Don Kichota, który musiał się liczyć ze swemi wydatkami była „mas vaca que carnero“ — bardziej krowia niż barania. Nie wdaję się tutaj w analizę, co znaczą te słynne „duelos y quebrantos“, których znaczenia nie umieją objaśnić najlepsi komentatorzy hiszpańscy. Nadmienię tylko, że w soboty, dni postne, wolno było jeść w Kastylji mięso na radosną pamiątkę zwycięstwa, odniesionego nad Maurami pod Las Navas de Tolosa (1212 rok) i święconego uroczyście przez Kościół jako „Triumf Krzyża”. Franciosini (Vocabolario) objaśnia, że „comer duelos y quebrantos”, znaczy „jeść suche mięso z jajami“ czyli naszą jajecznicę z szynką. Najbliższy odnośnik dla „olla podrida“ — bigos. Byłoby to jednak niewłaściwe zlokalizowanie.