1 Tę zabójczą dokładność Cervantesa trzeba położyć na karb komizmu. Parodjując księgi rycerskie i „romances“, autor Don Kichota wprowadzał często do swojej prozy urywki znanych powieściopisarzy. Powyższe zdanie przypomina nprz. początek „romance“ hrabiego Claros de Montelban: „Media noche era por filo — los gallos querian cantar“.
2 Włóczenie się nocą po cmentarzach było rzeczą niebezpieczną, nie ze względu na umarłych, lecz ze względu na żywych. Święta Inkwizycja miała oko na czarownice, które wyrywały zęby wisielcom i rozkopywały groby, jak nprz. „Celestina“ w słynnym dramacie Rojas, tej samej nazwy.
3 Don Kichot sądzi, że Sanczo żartuje, mówiąc, że nie zna Dulcynei. Tymczasem Sanczo, którego strach obleciał, gdy się znalazł pośród grobów, mimowoli wyznał całą prawdę.
4 Jest to początek „romance“ o klęsce pod Roncenvaux, gdzie „Don Carlos perdió la honra — murieron los doce pares“.
5 Słowa te odnoszą się do „romance“ o Maurze Calainos („Ya cabalga Calainos“), który, zakochawszy się w córce króla Almanzor‘a, przysięga, że w dowód miłości przyniesie jej głowy dwunastu parów Francji. Bohater udaje się do Francji, gdzie zabija Baldovina i gdzie ginie w pojedynku z Orlandem.
1 Są to dwa wiersze z „romance“ o Bernardzie del Carpio („Con cartas y mensajeros — el rey al Carpio envió“). Del Carpio kłóci się w tem „romance“ z królem Alfonsem III o posiadanie zamku w Alba de Tormes.
2 Wyrażenie to oznacza: szukać kogoś naoślep, bez żadnych danych, czy wskazówek. Powiedzenie: „Ravennae maria quaerere“ pochodzi z czasów, gdy morze zalało Ravennę, „maria“ zmieniło się później na imię „Marja“.
3 W oryginale formy djalektyczne.
1 Porównanie ócz Dulcynei do pereł przypomina ustęp ze słynnego sonetu włoskiego poety, Berni, parodjującego „wypociny“ naśladowców Petrarki.
Berni wysławia żartobliwie piękność swojej damy:
„gli occhi di perla vaghi, luci torte,
da ogni obbietto diseguale a loro“.
Cervantes, znawca klasyków włoskich, czytał zapewne i ten sonet.
