ryczny poemat cieszył się wielką popularnością w XVI w.
2 Włoskie „romanza“ nie odpowiada hiszpańskiemu „romance“, nawet i w romantycznem znaczeniu słowa. Nie jest to ani opowieść liryczna, pisana w różnej formie metrycznej i mająca fantastyczny czy legendarny temat, ani też piosenka sentymentalna, śpiewana przy akompanjamencie pianina. „Romance“ jest to utwór epicko-liryczny, pochodzący z „cantares de gęsta“, pisany wierszem siedemnastosylabowym.
3 Pellicer przypuszcza, że jest to aluzja do wielkiej i drogocennej perły, zdobiącej koronę króla Hiszpanji. Nazwana była dla swej rzadkości „La Sola“. Zagubiona została w czasie pożaru, w 1734 roku.
1 Hartzenbusch przypuszcza, że jest to cytata z wiersza jakiegoś marnego poety: „meneo dulce de las cantimploras“.
2 Od słowa „barato“ — tanio.
3 Satyry na krawców spotykało się często w literaturze hiszpańskiej. W noweli Cervantesa: „El licenciado Vidreria“, Vidriera widząc, że pewien krawiec stoi bezczynnie z założonemi rękoma, mówi, że jest on na drodze do zbawienia, bowiem nic nie robiąc, nie ma okazji do popełniania oszustw.
4 Jest to znów nieuwaga Cervantesa. Porządek spraw rozstrzyganych przed trybunałem Sanczy musiał zmieniać autor, w różnych redakcjach tego kapitulum.
5 Powiastka ta, pochodzenia hebrajskiego, zawiera się w „Leggenda aurea“ Jacopo da Voragine, przerobił ją na wiersz i pomieścił w swem dziele „Pungilingua“, pisarz włoski XIV wieku, Domenico Cavalca.
6 Pellicer wskazuje na „Norte de los estados“ Fray Francisco de Osuną, jako na źródło tej noweli.
1 Balsamiczny olej, zwany tak zapewne od nazwiska wynalazcy. Według Rodrigueza Marin sekret sporządzania go sprzedała w 1556 roku Izabela Pérez de Peromato, wdowa po Aparicio de Zubia, za roczną rentę sześćdziesięciu dukatów.
1 Tirteafuera albo Tireteafuera jest to miasteczko, leżące niedaleko rzeki Guadiana i Argomasilla de Alba, w prowincji Manczy. Nazwa ta nie mówi nic dobrego o tej miej scowości („Tirteafuera“ — ruszaj stąd“).
