Strona:Przedziwny Hidalgo Don Kichot z Manczy T.4.djvu/341

Ta strona została przepisana.

Benedetto Croce w swem pomnikowem dziele: „La Spagna nella vita italiana durante la Rinascenza“ mówi o tych zabawach wielokrotnie.

KAPITULUM L

1 Trudno przełożyć dosłownie wyrażenia „Aranjuez y sus tuentes“. Nazwa „Aranjuez“, miejscowości koło Madrytu gdzie królowie bawili zwykle na wiligjaturze, stała się dla wielu pisarzy synonimem „Raju i Edenu“. W tym wypadku mamy do czynienia z grą słów. Słowo „fuente“ — źródło oznacza tutaj źródło zepsutej wilgoci.
2 W starożytnych „romances“ krótka suknia była oznaką hańby. W „romance“ „Dia era de los reyes“ donja Jimena skarży się królowi na groźbę Cyda, który chce ją w podobny sposób zawstydzić: „Envióme a amenazare, que me cortaré mis faldas, por vergonzoso lugare“.

KAPITULUM LI

1 Znana jest bajka Ezopa o żabach, które prosiły Jowisza, aby im dał króla. Bóg posłał im kawał drewna. Otrząsnąwszy się z przestrachu i straciwszy do swego władcy wszelki szacunek, poprosiły o nowego, godniejszego króla Wówczas Jowisz posłał im węża.
2 O niezliczonych, zbrodniczych sztuczkach żebraków zorganizowanych w specjalnych korporacjach, których celem było naciąganie bliźniego, można powziąć wyobrażenie, czytając: „Discursos del amparo de pobres y reducción de los fingidos“ — Krzysztofa Perez de Herrera.
W „Vida del Buscón“ Queveda Pablo de Segovia staje się żebrakiem, udającym kalekę tak znakomicie, że przechodnie, tknięci litością, nigdy nie odmawiają mu jałmużny. Przypomnieć należy także rzekomego ślepca w „Łaziku z Tormesu“.

KAPITULUM LIV

1 Przysięgać na swoją brodę, lub na gardło, było to wyrażenie, używane w wyzwaniach rycerskich. Broda była uważana za wielką ozdobę twarzy, „honor podbródka“, według retorycznego, napuszonego zwrotu pisarzy hiszpańskich.
2 Franchote albo franchute, czy też franchón, była to pogardliwa nazwa, jaką lud nadawał wszystkim cudzoziemcom.
3 Moriscos — potomkowie muzułmanów hiszpańskich, nawróceni pozornie na wiarę chrześcijańską, ochrzczeni pod