Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/622

– 576 –

 Obwód koła, którego średnica jest dwa razy większą od drugiego koła, jest także dwa razy większy od obwodu tego drugiego koła, powierzchnia zaś jest 4 razy większą.
 Mając daną średnicę koła, łatwo jest znaleźć jego powierzchnię, pomnożywszy tylko średnicę przez ²²⁄₇ lub 3,141.
 Jeżeli zaś mamy z obwodu wynaleźć średnicę, co się najczęściéj wydarza praktykom, wtedy należy obwód pomnożyć przez ⁷⁄₂₂.
 Powierzchnię koła znajdziemy mnożąc jego średnicę przez siebie samą, a potém jeszcze przez ułamek ¹¹⁄₁₄ lub 0,785.
 Przykład:   Koło, którego średnica równa się 0,9 (⁹⁄₁₀ cala) ma powierzchnię równą:

0,9 × 0,9 × 0,785, lub 9/10 × 9/10 × 11/14 = 891/1400 lub 0,6358 cala □.

TABLICA XXVII.

Sposoby obliczania niektórych powierzchni i objętości brył.

  1)   Powierzchnia kwadratu = a × a = a², gdzie a oznacza długość boku kwadratu.

2)	Powierzchnia prostokąta = ab, gdzie a oznacza długość jednego a b drugiego boku. Powierzchnia równolegloboku równa się podobnież iloczynowi z podstawy przez wysokość.
3)	Powierzchnia trójkąta = ab/2 gdzie a oznacza podstawę, zaś b jego wysokość; można także znaleźć powierzchnię trójkąta w ten sposób: ½ a·b lub ½ b·a.

  4)   Powierzchnia trapezu = a+b/2 gdzie a i b oznaczają boki trapezu równoległe od siebie, a h jego wysokość; lub téż znajduje się powierzchnię w ten sposób: ½ h·(a+b).