w żywotach wielkich ludzi i mieliśmy pewność, że chociaż wiele jest żywotów osobniczych, które napozór mijają bezskutecznie, to przecież dharma ich nie oznacza bezpłodności; ale że kiedyś przebiją skorupę i rozwiną się w krzepką latorośl duchową, dążąc wgórę ku światłu i powietrzu i puszczając gałęzie na wszystkie strony.
Ziarno jest wolne, kiedy ma możność osiągnięcia swego dharma swojej przyrody i przeznaczenia być drzewem; jest więźniem, jeśli tego dokonać nie może. Ofiara, przez którą rzecz dana osiąga dopełnienie, to nie ofiara, kończąca się śmiercią; to odrzucenie więzów, dające wolność.
Znać najwyższy ideał wolności jakiego człowieka, znaczy znać jego dharma, treść jego przyrody, rzeczywiste znaczenie jego jaźni. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że człowiek poczytuje za wolność zdobycie nieskrępowanej możności samozadowolenia i samowyniesienia się. Ale dzieje bynajmniej tego nie potwierdzają. Objawicielami pośród nas byli zawsze ludzie, których życie równało się jednemu ciągowi poświęceń. Wyższe pokłady przyrody człowieczej wyrywają się wciąż ku
Strona:Rabindranath Tagore-Sadhana.djvu/101
Ta strona została przepisana.
103
ZAGADNIENIE JAŹNI
