jako niewolnik, tu jako rzecz wolna. Jakże więc mielibyśmy dawać wiarę pierwszym poleceniom, a odmawiać jej drugim? Że kwiat zajął miejsce w nieprzerwanym łańcuchu związków przyczynowych, to prawda niewątpliwa; ale prawda zewnętrzna. Wewnętrzna zaś brzmi: Zaiste, wszystkie przedmioty rodzą się z wiecznotrwałej radości.[1]
Tedy kwiat spełnia nietylko jedną funkcję w przyrodzie, lecz ma jeszcze drugą wielką funkcję do spełnienia w umyśle ludzkim. I jakaż to funkcja? W przyrodzie zadanie jego jest zadaniem sługi, obowiązanego pojawiać się w ściśle oznaczonej porze, lecz w sercu ludzkiem zjawia się niby wysłannik od Króla. W Ramajanie, kiedy Sita, przemocą rozłączona z małżonkiem, opłakiwała swój los zawistny w złotym pałacu Rawany, stanął przed nią posłaniec, przynosząc z sobą pierścień samego Ramaczandry, jej ukochanego. Wystarczył jeden rzut oka i przekonała się Sita o prawdzie poselstwa. Nabrała odrazu pewności, że goniec przybywał istotnie od umiłowanego, który nie zapomniał o niej i był tuż gotów z odsieczą.[2]
Takim wysłańcem naszego wielkiego miło-
- ↑ ānandād dhy ēva khalv imāni bhūtani jāyantē (Tāitt. - up. 3, 6); zob. uw. 53 do str. 106.
- ↑ Rāmāyaṇa (autor Vālmīki) jest wielką epopeją sanskrycką, uważaną w Indjach za pierwszy, co do czasu, poemat artystyczny. Poemat jest bardzo obszerny (blisko 50 tys. wierszy) i zrąb jego sięga kilkuset lat przed Chr.; w początkach naszej ery miał już dzisiejszą postać. Treścią jest życie i przygody legendarnego bohatera północno-wschodnich Indyj, Ramy (Rāma-), od urodzin aż do szczęśliwie zakończonej wyprawy na tajemniczą wyspę Lankę (Lańkā, tyle co Ceylon), podjętej przez Ramę jako wygnańca, przeciw królowi demonów Rawanie (Rāvaṇa-), który mu porwał żonę Site (Sitā-). Sprzymierzeńcem Ramy był król małp (Sugrīva-) ze swemi niezliczonemi zastępami. Jego to wysłaniec, Hanurnan (Hanumant-, dosł. Szczęka ty, bo miał szczękę nadwerężoną), syn boga wiatru, staje przed Sitą z wieścią o odsieczy. Rāmayaṇa składa się z siedmiu ksiąg, podzielonych na wiele pieśni. Scena pokazania pierścienia jest w księdze V, pieśni 36. — Rāmacandra-Rāma-księżyc-Rāma.
