Strona:Rabindranath Tagore-Sadhana.djvu/147

149

URZECZYWISTNIENIE W MIŁOŚCI

się to zawsze z przyczyn, które wywołały zatwardziałość serca i doprowadziły do obniżenia wartości człowieka; kiedy czy to państwo czy jakie potężne zrzeszenie zaczynało widzieć w ludzie poprostu narzędzie swej władzy, kiedy spychając rasy słabsze w niewolę i starając się wszystkie mi środkami utrzymać je w poniżeniu, człowiek podcinał sam korzeń swej wielkości, miłość wolności i uczciwość publiczną. Cywilizacja nigdy nie może czerpać soków żywotnych z ludożerstwa w jakiejkolwiek postaci. To bowiem, co jedynie czyni człowieka prawdziwym, czerpać można tylko z miłości i sprawiedliwości.
 Jak zaś człowiek, taksamo wszechświat. Patrząc na świat poprzez zasłonę naszych pragnień, zmniejszamy go i zwężamy i nie możemy dostrzec całej jego prawdy. Oczywiście rozumie się samo przez się, że świat nam służy i zaspokaja nasze potrzeby, ale na tem nie kończy się nasz stosunek do niego. Wiąże nas z nim wież inna, głębsza i prawdziwsza, niż konieczność. Pociąga on ku sobie duszę naszą; miłość życia jest w rzeczywistości pragnieniem dalszego utrzymywania stosunku z tym wielkim światem. Stosunek ten opiera się na miłości. Radzi jesteśmy być na tym