Strona:Rabindranath Tagore-Sadhana.djvu/202

204

R. TAGORE: SĀDHANĀ

W tej dziedzinie — dziedzinie przyrody — funkcją jego jest nabywanie. Człowiek jako twór przyrody, zajęty jest powiększaniem swoich nabytków.
 Ale nabywanie to jest częściowe. Ogranicza się ono do niezbędnych potrzeb człowieczych. Możemy mieć jakąś rzecz tylko tyle, ile pozwalają nasze potrzeby, zupełnie tak, jak naczynie może nabrać wody tylko tyle, na ile pozwala jego pojemność. Stosunek nasz do pokarmu polega tylko na pożywaniu, stosunek nasz do domu tylko na mieszkaniu. Mówimy o pożyteczności wówczas, kiedy rzecz jaka odpowiada tylko której z naszych szczególnych potrzeb. Tak tedy nabywać, znaczy zawsze nabywać częściowo, i nigdy nie może być inaczej. Ta żądza zdobyczy jest przeto właściwą skończonej jaźni naszej.
 Ale ta strona naszego istnienia, która skierowana jest ku nieskończoności, szuka nie bogactw, lecz wolności i radości. Tu kończy się królowanie konieczności, tu funkcją naszą jest nie nabywać, lecz być. Być czem? Być jednem z Brahmą. Dziedzina nieskończoności bowiem to dziedzina jedności. Dlatego powiadają Upaniszady: Jeżeli człowiek