swój przedmiot przez to, że się z nim zlewa. Takie poznanie jest bezpośrednie i nie pozwala wątpić. Jest ono jednoznaczne z poznaniem nas samych, tylko w wyższym stopniu.
Dlatego, jak powiadają Upaniszady, umysł nie zdoła nigdy poznać Brahmy, ni słowa opisać; poznać go można tylko duszą, jej z niego radością, jej miłością. Albo innemi słowy, możemy wejść z nim w stosunek tylko przez zjednoczenie — zjednoczenie całego naszego jestestwa. Winniśmy być za jedno z Ojcem naszym, winniśmy być doskonali, jako on jest.
Ale jakże to jest możliwe? Doskonałość nieskończona nie może mieć stopni. Nie możemy wrastać w Brahmę coraz to więcej. On jest bezwzględnie jeden i niema w nim miejsca na więcej ani na mniej.
W istocie, urzeczywistnienie paramātmana,[1] duszy najwyższej, wewnątrz naszego antarātmana, wewnętrznej naszej duszy osobniczej, jest w stanie bezwzględnej zupełności. Nie wolno nam mniemać, jakoby ono nie istniało, a stopniowe dokonanie jego zależało dopiero od naszych ograniczonych sił. Gdyby stosunek nasz do pierwiastka bo-
- ↑ antarātman — „ātman wewnętrzny“.
