Strona:Rabindranath Tagore-Sadhana.djvu/68

70

R. TAGORE: SĀDHANĀ

że ziemia, woda i powietrze są dla istot żyjących słodkie i ciepłe, jak były. Wszelka statystyka polega na usiłowaniu wyobrażenia sobie w stanie stałym tego, co jest w ruchu; a w toku sprawy, rzeczy nabierają w oczach naszych wagi, jakiej w rzeczywistości nie mają. Dlatego to człowiek, który z zawodu swego zajmuje się jakim szczególnym przejawem życia, skłonny jest przesadzać jego wymiary; za silny kładzie nacisk na fakty, a prawda z rąk mu się wymyka. Detektyw może mieć sposobność badania zbrodni w szczegółach, ale traci poczucie ich względnego miejsca w całem gospodarstwie społecznem. Kiedy nauka zbiera fakty, mające zobrazować walkę o byt, która się toczy w królestwie życia, stawia przed oczy nasze obraz, „przyrody czerwonej od kłów i szponów“. Ale w obrazach tych wyobraźnia nadaje trwałość barwom i kształtom, w istocie swej znikliwym. Równa się to obliczaniu nacisku powietrza na każdy centymetr kwadratowy naszego ciała, na dowód, że nas ono musi gnieść potężnie. A jednak ciężar swoją drogą, a przystosowanie swoją, i znosimy brzemię swobodnie. Istnieje w przyrodzie walka o byt, ale istnieje wzajemność. Więc miłość dzieci