Strona:Ramacharaka - Religje Indyj.pdf/28

hinduskiej magji i nadnaturalnych nauk, z tej samej przyczyny niższe sekty szaistów przyciągają zwolenników czarnych stron magji; dla ostatnich Sziwa niewiele różni się o dbóstwa czarowników czyli boskiego Satany, Belzebuba i kult jego stoi małoco wyżej od kultu djabła. Celem zrozumienia niższych form tego kultu i samych wyznawców jego, należy tylko przypomnieć życiowy kult Wudu pewnych afrykańsko-amerykańskich murzynów i jego cazrami, fetyczami, czarną magią i djabejskimi obrzędami. Powiedziano sprawiedliwie: „Religijne owe skażenia przedstawiają dziwny kotrast z wyższemi szkołami szaiwizmu“.
 Zwrócimy się teraz do jaśniejszych i radośniejszych stron szaiwizmu, o których mówią końcowe słowa powyższej cytaty. Drugi aspekt czyli tłomaczenie Sziwy, którego trzyma się wiele wpływowych sekt tego kultu, przedstawia krańcowy przeciwny biegun religijnej myśli, i liczy zwolenników wśród krańcowego przeciwnego bieguna społeczeństwa. Europejscy podróżnicy, badając samą tylko niską postać szaiwizmu, opisali w ojczyźnie tylko to, co widzieli. Chociaż zamiary ich były najlepsze, okazali się bardzo niesprawiedliwymi dla kultu Sziwy, ponieważ powiedzieli tylko połowę prawdy, nie wspomniawszy o drugiej radośniejszej połowie, bo nie spotykali się z nią. Wyższe sekty Sziwy składają się z ludzi wysoko ukształconych, wysokich towarzyskich kół. Wielu przytacza się do nich wskutek subtelniejszych rysów filozofji, odsłanianej przez nauczycieli tych sekt. Wyższe formy religijnych idei kultu Sziwy są przedstawione przez sekty Dandi; Dazmami i Lingajat. Wyznawcy sekt Dandi i Dazmani, chociaż oddają się do pewnego stopnia ascetyczności, unikają krańcowości niższych sekt i przejawiają w swojem środowisku wysokie formy i poziom religijnego życia i moralności. Filozofia ich jest bardzo podobna do fijlozofji ich współrodaków waisznawitów, o ile jest oparta na nauczaniach Adwajt-Wedante Gzankaraczarji wielkiego Adwajtyskiego nauczyciela. Poświęcają się poznawaniu się i kontemplacji nad Brahmanem, Wyższym Bytem, czyli Tem, z którym utożsamiają bezosobowego Sziwę; — innemi słowami, czczą Brahmana pod nazwa, i postacią Sziwy, podobnie jak niektórzy waisznawici czczą Brahmana pod imieniem i postacią Wisznu, czyli Kriszny, w ich absolutnym aspekcie. Lingajaci, chociaż noszą fallus czyli symbol męskiej rozrodczej siły, trzymają się prawie purytańskich poglądów, uważając płeć za coś świętego i surowo potępiają nieczyste poglądy i postępki w tym kierunku.
 Niektóre z tych wyższych sekt przyciągnęły wiele wysoko wykształconych braminów i hindusów wyższych kast, z filozoficznemi lub ściślej metafizycznemi skłonnościami, charakteryzują się oni na metafizycznych stronach nauczania. Inne wyższe sekty składają się z najlepszego rzędu jogów i wyznawców Patandżali. Północna sekta Spanda skłania się do mistycznej filozofji wysokiego polotu, przypominającej trochę pewne nauki sufijczyków. Na południu także spotyka się inne mistyczne sekty, w głębiach kultu szaiwitów. Poematy ich są ułoożne w takim samym namiętnym tonie, jak i perskie poematy sufijczyków.