Znaczenie rękopisu dla współczesnych badań
Duża część rękopisów M. Fedorowskiego została opublikowana, choć niektóre z nich doczekały się opracowania wiele lat po śmierci autora (należą do nich m.in. pieśni mieszkańców Rusi Litewskiej – por. Federowski 1958, 1960, 1969, 1981). Inaczej rzecz się miała z jego zielnikami. Informacje na temat niektórych roślin leczniczych ukazały się, co prawda, już w pierwszym tomie Ludu białoruskiego…, ale same materiały zielnikowe nie były dotychczas obiektem badań, z wyjątkiem jednego z zeszytów Ziół leczniczych… (BUW, sygn. 445), który poddany został analizie w pracy Marii Czurak (2004)[2].
Rośliny użyteczne… publikujemy po 130 latach od powstania tego obiektu. Przedstawiamy tekst oryginalny, pragnąc przybliżyć współczesnemu czytelnikowi język, jakim posługiwał się M. Fedorowski (tekst rękopisu – w Aneksie 1). Już same informacje etnograficzne i botaniczne czynią ten zbiór niezwykle cennym, jednak o jego wyjątkowej wartości stanowią bardzo dobrze zachowane zasuszone rośliny (zdjęcia arkuszy zielnikowych – w Aneksie 2), do których znajdujemy w tekście liczne odnośniki. Taki sposób sporządzenia