Strona:Rocznik Krakowski. T.4 (1901).djvu/254

Ta strona została przepisana.
PERGAMENISCI I PAPIERNICY KRAKOWSCY

W UBIEGŁYCH WIEKACH I ICH WYROBY.


  napisał
  LEONARD LEPSZY.


Według niepewnych wiadomości podanych przez Pliniusza, król Pergamonu Eumenes II (197—158 r. przed Chr.) założył wielką bibliotekę, której zwaliska wśród wspaniałych ruin miasta do dziś dnia się dochowały a której zadaniem było współzawodniczyć z Ptolomeuszów księgozbiorem. Wtedy Ptolomeusze mieli wydać zakaz wywozu z Egiptu papirusów, a w stolicy państwa pergamońskiego poczęto wyprawiać na sposób azyatycki, zresztą oddawna znany, skóry zwierzęce, jako materyał podatny do pisania. Ulepszenie wyprawy skór w Pergamonie zjednało tamtejszym wyrobom specyalną nazwę pergaminu (charta pergamena). W rękopiśmiennych zabytkach wyraz ten zjawia się jednak nie wcześniej, jak w XV wieku po Chr. Nowy sposób wyrobu zasadzał się głównie na oczyszczeniu troskliwem skóry z sierści, wybejcowaniu jej wapnem i wyblichowaniu, jakoteż możliwem wygładzeniu wszelkich nierówności. Skóra tak przyrządzona, nie była garbowaną, więc nie miękła, lecz pozostawała twardą, sztywną[1]. Bezpośrednim skutkiem zastosowania pergaminu do rękopisów

  1. Friedrich Lübke, Reallexikon des klassischen Alterthums. Lipsk 1871, wyd. 7. — W. Wattenbach, Das Schrittwesen im Mittelalter, 3 wyd. Lipsk 1806, str. 113.