Strona:Ruch kobiecy w Polsce. Cz. I.djvu/38

go. Czasopismo „Lud“ pomieściło w 1896 r. rozprawę jej etnograficzną o wsi Wiśle: mozolnie zebrane opisy chat, sprzętów, pożywienia, narzędzi, roślinności i gwary górnoszlązkiej. W dziedzinie historji zdobyły uznanie: Helena Witkowska, prof. w gim. żeńskiem w Krakowie, autorka prac: „Komisja edukacji narodowej“, „Historja ustroju Polski“, „Polityczne prawa kobiet“ i t. d. P. W. redaguje wraz z p. Katarzyną Kulikowską wydawnictwo zeszytowe „Czytania historyczne“, rodzaj wypisów wprost ze źródeł. Ten sam sposób wypisów, ale w wydaniu książkowem podjęła również H. Orsza (Helena Radlińska), świetna popularyzatorka, autorka pracy „O naszych pierwszych książkach, dawnych szkołach i uniwersytecie krakowskim“. Pierwszy tom jej „Z dziejów narodu“, doprowadzony do XIV-go w., zdumiewa ogromem pracy i logiką założenia. J. Oksza (J. Kisielewska), znana publicystka i autorka krytyk literackich, wydała „Historję Polski“ w 2-ch częściach, doprowadzoną do epoki porozbiorowej, opartą na tle dziejów powszechnych i budzącą zmysł historyczny młodzieży w sposób dziwnie prosty. Natalja Gąsiorowska, autorka „Wielkiej rewolucyi francuskiej“, doskonała mówczyni, dała się poznać szeregiem odczytów „O ustroju Polski“, wygłoszonych w Tow. Kultury Polskiej. Z mównic publicznych jako znakomite popularyzatorki w dziedzinie historji dają się słyszeć często: Marja Gomulińska, Stefanja Sempołowska, Władysława Weychertówna, autorka cennych prac popularnych z zakresu historji literatury polskiej.
 Zbudzony ruch umysłowy ostatniej doby powołał na katedry publiczne liczne grono kobiet. Iza Moszczeńska zabiera głos w kwestjach społecznych, politycznych i wychowawczych. P. Wilman-Grabowska wygłasza odczyty z dziedziny literatury polskiej. Dr. fil. Helena Reybekielowa — z dziedziny psychologji i systemów wychowawczych. Dr. Melanja Bornszteinowa porusza zagadnienia