Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/137

gulowała przypływ i odpływ kapitałów poszczególnych Spółek, wniósł, aby zlecić Komitetowi, by się zastanowił, w jaki sposób należałoby zaradzić potrzebom finansowym Spółek.
 Wystąpienie Spółki Poznańskiej było pierwszym ważnym w sprawie nowej centrali krokiem i poważne zrobiło wrażenie na wszystkie czynniki spółkowe.
 1. Najpierw dlatego, że Spółka Poznańska, ta macierz Spółek polskich, była nietylko najstarsza, najpoważniejsza i najbogatsza, ale z tradycji swej miała w sprawie centrali własne swe dążności. Już w roku 1867-ym miałą przygotowany projekt w kwestji banku związkowego, potem w praktyce częściowo pełniła rolę centralnej instytucji, a w roku 1871-ym i 1872-im sprawę tę nieraz rozważała, ale dla opozycji i późniejszego kryzys musiała jej zaniechać. Wystąpienie Spółki Poznańskiej na Sejmiku w roku 18820im nie wynikało przeto z jakiejś przelotnej chęci i fantazji, ale oparte było na powadze i tradycji jej żywota i dążności.
 2. Wystąpienie Spółki Poznańskiej było nadto dlatego tak ważne, że było ściśle złączone z ruchem spółkowym, dążącym do demokratyzacji Związku, a początkowo opozycja i niechęć do niego, tłumaczyła się nietylko „sobkostwem i staroświeczczyzną“, ale niemniej chęcią zdemokratyzowania ustroju związkowego. To też, gdy po oborze na Patrona Związku ks. Szamarzewskiego, znanego ze swych dążności demokratycznych, Spółka Poznańska zmieniła swoją taktykę i wstąpiła do Związku, rozpoczęła się niebawem akcja w kierunku demokratycznym. Już na Sejmiku roku 1874-go przedstawiciel Spółki Poznańskiej postawił wniosek, który na wspólnem zebraniu Rady Nadzorczej i Zarządu uchwalono, i który brzmiał: „Komitet Związku Spółek Zarobkowych winien składać się z ⅔ członków władz administracyjnych Spółek, do Związku należących“. Ale myśl zdemokratyzowa-