Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/100

mno. Now. 8, Łysk. 55; Żup. 14. § Buczno, szumno, a w pięty zimno, wyraża przypowieść polska. Młodź. Kaz. I.

Buda.
 W dymnej budzie chodzą w brudzie.

Buderacki.
 Buderacki, niema chleba, to jedz placki.

Budować.
 1 Jak sie buduje, to sie i kościół postawi. — Cinć. 17.
 2 Jeden buduje, drugi psuje. — Knap. 308.

  Odm. Jeden buduje, drugi rujnuje.

 3 Kto buduje, ma wiórki; kto się pienia, ma papiórki. — Kolb. III. 199.

  Odm. ..., a kto pisze, papiórki.

 4 Kto buduje, ten bankrutuje; kto podpiera, ten zbiera. — Petr. 175.
 5 Kto buduje, ten marnuje; kto podpiera, ten zbiera.
 6 Gdo moc buduje, nima kaj mieszkać. — Cinć. W. 307.
 7 Kto się buduje, ten się rujnuje (marnuje).
 8 Kto się lubi budować a prawować, prędko zginie.
 9 Ludzie dla nas budowali, a my dla ludzi. — Ryś. cnt. 8; Czel. 49.

Budownik.
 Nie każdy dobry budownik, kto buduje. — Sł. Wil. p. w. Budownik.

Bug.
 1 Choć pływasz po smugu, utoniesz na Bugu.

  „Smug, smuga = pólko długie, wąskie; łąka wąska a długa między rolami lub lasami. Pływać po smugu, pływać po lądzie, t. j. łgać, kłamać. Powyższe wyrażenie ostrzega, że kiedyś tedyż spadnie kara na kłamcę, że nie ujdzie mu to na sucho; do czasu tylko dzban wodę nosi.” Lip. G. 57.

 2 Za Bugiem barany tanie, za grosz całego barana dostanie.

Bujać.
 1 Buja, jak byk w oborze.
 2 Bujać mu się chce, by orłowi ku górze. — Rej. Zw.
 3 Buja sobie by orzeł. — Rej. Zw.
 4 Buja sobie by sokół. — Rej. Wiz.
 5 Buja sobie, jako jeleń w puszczy. — Rej. Post.
 6 Buja sobie, jako ptak po powietrzu. — Starow. Ref.
 7 Buja sobie jako żubr. — Papr. Ż.
 8 Kto hardzie buja, nisko główkę schyli. — Rej. Wiz.

Bukareszt.
 Reszta z Bukareszta.

  „Nazwa miejscowości zdaje się być tylko dla rymu wtrącona. Używa się tego wyrażenia, grając w marjasza, zamiast powiedzenia: reszta ze dwudziestu.” Lip. M. 263.

Bułka.
 1 Dobra i bułka przy chlebie.
 2 Każdy woli za bułki, niż za stołki. — Sł. Wil. p. w. Bułka.

  T. j. lepszy chleb niż tytuł.

 3 Lepszy własny chleb, niż pożyczona bułka.
 4 To jak bułka za grosz.

  Stała cena.

Burmistrz.
 1 Co mi za burmistrz (jaki mi burmistrz).

  Ironicznie: wielka figura, co mi za powaga, kto mi tu chce rozkazywać.

 2 Gdzie burmistrzem szynkarz, rajcą miasta piekarz, rzeźnik i krupiarz ławnikami, tam nędza między mieszczanami.

 3 I burmistrz mądry, jak wróci z ratusza.

Bursa.

 1 Jedna to bursa. — Knap. 310; Gem. I. 161; Ern. 357; Żegl. I. 62; Trotz, p. w. Bursa.

  Jedna bursa za drugą. Mącz. Bursa = w tym wyrażeniu: kompanja, towarzystwo t. j. jeden taki jak drugi, obaj jednej myśli.

 2 Wierna bursa zje bez obrusa.—Ryś. cnt. 17.

  Dobra dusza zje bez obrusa. Petr. 147. Dobra dusa zje bez obrusa. — Dobra duszka zje i z garnuszka.

  Bursa=bursak, bursista, mieszkający w bursie t. j. w kolegjum, w konwikcie, gdzie niezamożnych uczniów utrzymywano.

Burt.
 Nie dawno nosił po szwach burty. — Linde, p. w. Burt.

  T. j. niedawno w liberji chodził, za lokaja służył. Burt = bramowanie, galon.

Bury.
 Bury jak wilk.—Feder. II. 356.

Burza.
 1 Bez burzy nie będzie deszczu.
 2 Kto burzę sieje, pioruny zbiera.
 3 Po burzy pogoda nastaje. — Dykc. II. 138.

  Odm. Po burzy następuje cisza. § Po burzach pogoda, po wojnie pokój. Kisz. Kaz.

 4 Z małej burze wielki deszcz. — Knap. 1356; Trotz, p. w. Burza; Czel. 250.

  Z małej burzy wielki deszcz. Mas. 83.

 5 Z wielkiej burze mały deszcz. — Knap. 1375.

  Z wielkiej burzy mały deszcz. Flor. 127; Now. 112.

But.
 1 But bez pary, kawaler stary i honor żyda na nic się przyda.
 2 But wielki skręca, mały ciśnie nogi. — Linde. p. w. Bót.
 3 Buty komu szyć. — Trotz, p. w. Bót; Kolb. VIII. 250.

  Uszył mu buty. Now. 99. Já mu wnet skórznie wuszéję. Cen. Kasz. 17. § Buty mu szyją. Młodź. Kaz. I; Pot. Arg.

  Dołki pod kim kopać, sidła na kogo zastawiać.