25 Chłop jak olbrzym. — Chocisz. 267.
26 Chłop, jak u ludzi baba.
Słaby.
27 Chłop jak wiecheć. — Petr. 175.
Chłop, jak wiechc słomé (jak grochowi wiechc). Cen. Kasz. 13.
28 Chłop jak wielkolud. — Chocisz. 267.
29 Chłop, jak z bobu gajdy. — Cinć. 6.
Niezgrabny, rozlazły. Gajdy=kartofle.
30 Chłop jak żaba mocniejszy niż baba.
Odm. Chłop taki jak żaba, zawsze tęższy niż baba.
31 Chłop, który się bez przyczyny śmieje, który z jednym mówi, a na drugiego mruga — już to niepewni są. — Gospod. 52.
32 Chłop ma być jak nasiekany kij. — Ryś. cnt. 1; Wojc. Prz. 111. 2; Wurzb. 118.
T. j. na wszelki ucisk i gnębienia zahartowany.
33 Chłop ma siedm (dziewięć) skór na sobie.
Chłopy mają siedm skór na sobie, a baby jino jedne. Mát. rkp. § Na chłopie każdym jest skór dziewięć: byle ostatniej nie tykać, to wytrzyma. Karp. Zab.
T. j. chłop zniesie wszelki ucisk, gnębiebienie, jest wytrzymały.
34 Chłop mowny a kot łowny z głodu nie zamrą. — Kolb. VIII. 250.
Odm. Chłop mowny, kot łowny, to bracia rodzeni. — Chłop mowny, kot łowny rzadko bywa głodny (obaj popłatni, dadzą sobie radę). § Dobrze chłopu mownemu, łownemu kotowi. Piotr. Sat. Człowiek mowny a do tego łowny pożywi się snadno. Roz. B.
35 Chłop na chłopa, kiedy wedle boku płocha. — Ryś. cnt. 2; Wójc. Przyp. 6.
Chłop na chłopa, kiedy płocha podle boka. Knap. 62.
Płocha = narzędzie tkackie. Knapski objaśnia: zbrojny na zbrojnego śmiało naciera, nie ustępuje, placu dostoi.
36 Chłop namowny, koń narowny jedną drogą, chodzą.
37 Chłop narajony a wilk chowany jedną droga chodzą. — Petr. 175.
38 Chłop niemowny, kot niełowny, gach wstydliwy, gracz sprawiedliwy nigdy nie wskórają. — Wójc. Przyp. 24.
39 Chłop pana prosi, a kamień za pazuchą nosi.
40 Chłop radby co tydzień wójta, co miesiąc urzędnika, a co rok inszego pana miał. — Ryś. cnt. 2; Wójc. Przyp. 4; Czel. 328; Wurzb. 255.
41 Chłop rodzi się do cepu i sierpu. — Młodź. Kaz. II.
42 Chłop rodzi się filozofem, a szlachcic musi się uczyć.
43 Chłop rolą, kupiec zyskiem, rzemieślnik robotą, żołnierz łupem. — Gospod. 69.
Chłop rolą, kupiec zyskiem, rzemieślnik robotą żyją. Wójc. Przyp. 50.
44 Chłop się nie przeżegna, dopóki piorunu nie usłyszy.
45 Chłop się rodzi do sochy, lecz szlachcic do broni. — Głos.
46 Chłopska rzecz siła jeść, a siła pić, szlachecka. — Ryś. cnt. 2; Mon. Gr. 371; Wójc. Przyp. 5; Czel. 137; Wurzb. 95.
Chłopska rzecz siła jeść, szlachecka wiele pić. Kolb. M. I. 320. Po chłopsku jeść, po szlachecku pić. § Chłopska natura, siła jeść; szlachecka zaś, pić więcej. Trzt. Chłopska, jadać siła; a panów, wiele pijać. Bar. Lut.
47 Chłopski rozum, to dębowy rozum.
48 Chłop spadł z dębu i odpoczął. — Flor. 61.
Chłop z dębu spadł i odpoczął. Frischb. I. 305. Chłop zleciał z pieca i odpoczął. — Choć chłop z buka spadnie, to sobie odpocznie.
I mnie się odpoczynek należy, i ja nie z żelaza jestem.
49 Chłop spanoszony, żyd chrzczony, wilk chowany, to wszystko djabła warte.
50 Chłop stworzony do pracy, pan do odpoczynku.
51 Chłop swoje, czart swoje. — Linde, p. w. Chłop.
52 Chłop, to juczne bydlę: nie trzeba mu dawać owsa, bo wierzgnie.
53 Chłopu i w piekle źle, bo za pańszczyznę musi smołę dla panów wozić.
54 Chłop umiera z głodu, a pan z obżarstwa. — Kolb. VIII. 250.
55 Chłopu w piersi, żydowi w pięty, a szlachcicowi w uszy, nigdy nie zimno.
Ob. N. 4.
56 Chłop wielki mądrym, mały pokornym, łakomy szczodrym, rzadko bywa. — Zabcz. Et. 5; Wójc. Przyp. 90.
Chłop wielki, rzadko mądry, a mały pokorny. Kochow. Epigr.
57 Chłop większy, jak tuz czerwienny.
58 Chłop wre na szlachcica, jak wilk na kozę.
59 Chłop w spódnici a białka w buksach. — Cen. Kasz. 25.
Żona nad mężem przewodzi.
Białka = kobieta, żona. Bukse = spodnie.
60 Chłop w zbroi groźny, w szacie poważny, a w koszuli jako sierota — musi lekko poważon być. — Gospod. 40.
61 Chłop za chłopem, baba za babą.
62 Chłop za jadłem, wilk za padłem.
Przepada, ubiega się, dąży.
63 Chłop zarobił, pan wydał, a żyd skorzystał.
64 Chłop zawsze chłopem, a pop popem.
Odm. Chłop chłopem, pop popem.
65 Chłop z karczmy idąc wykrzyka, choć mało (złe) pił. — Knap. 345.
Fantazja go nie opuszcza, choć w worku pusto.
