Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/121

Chytrzeć.
 Ile chytrców, tyle mędrców. — Ryś. cnt. 4.

  T. j. każdy chytry znajdzie jeszcze chytrzejszego, trafi kosa na kamień.

Chyży.
 1 Chyży, jako pień na ptaki. — Gem. II. 38.

  Ochotny, jako pień na ptaki. Mącz.

 2 Chyży jak wiewiórka (jak zając).

Ciało.
 1 Bywa wielkie serce i przy małym ciele. — Rej. Zwierz.
 2 Ciało bierz, a od duszy wara.
 3 Ciało, ciało co wyrabiało, o duszy swej nie pamiętało.
 4 Cierp ciało, czego ci się chciało. — Now. 10; Żup. 6.

  Cierp ciało, kiedy ci się chciało. Kolb. VIII. 250.

 5 Co ciało lubi, to duszę gubi. — Ryś. cnt. 2; Knap. 88; Ern. 297; Flor. 34; Mon. Ench. 182; Gr. Lat. 411; Mon. Gr. 373; Wójc. Przyp. 142; Czel. 26.

  Co ciało polubi, to duszę pogubi. § Co się ciału lubi, to zawżdy duszę gubi. Kanc.

 6 Co ciału dogodzi, to duszy zaszkodzi.
 7 Co cielsko, to zielsko.
 8 Dziwuje się ciało, czego nigdy nie widziało. — Sł. Wil., p. w. Ciało.

  Odm. Dziwuje się ciało, co się z nim stało (czego na się nie widziało).

 9 Gdzie ciało barzo roście, tam rozum moc traci. — Rada.
10 Gdzie ciało ma leżeć, tam nogi muszą zajść.

11 Kiedy się ciało na swą wolę uda, już tam na duszy radość barzo chuda. — Rej. Zw; Wójc. Przyp. 66.

12 Komu nazbyt miłe ciało, ten więc cnoty miewa mało. — Knap. 701; Wójc. Przyp. 112.

  Komu miłe ciało, u tego cnoty zamało. Glog. 75.

13 Kto się rozpuścił w swym ciele, ten o cnotę dba niewiele.
14 Mało ciała, wiele mózgu.
15 Mały ciałem, wielki duszą.

16 Miło tam patrzyć, gdzie w nadobnym ciele cnota z rozumem gniazdo sobie ściele. — Ryś. cnt. 9; Wójc. Przyp. 25; Wurzb. 298.

17 Na odbitym ciele razu nie czuć. — Fred. I. 492.

  Na odbitym ciele bólu niema wiele. Łysk. 62.

18 Niechajże ciało cierpi, byle się tym dusza z długu wypłaciła. — Żup. 29.

19 Nie wiele dba o uczciwe ten, co ciało ma pieściwe. — Knap. 701.
20 Piękne ciało, to na djabła się nie zdało.
21 Rośnie w ciało, a w głowie mało.
22 To omylne ciało, co go na wierzchu wiele, a u spodu mało.

23 W barzo tłustym ciele nauki niewiele. — Knap. 47; Wójc. Przyp. 106; Czel. 140; Mas. 34.

24 W ładnym ciele cnoty niewiele.
25 W starym ciele djabeł miele.

Ciapukapusta.
 Ciapukapusta, ciapugroch. — Koś. 100; Cinć. 7.

  O człowieku leniwym, ślamazarnym, rozlazłym, lub też nie mającym własnego zdania.

Ciasno.
 1 Ciasno, jak śledziom w beczce.
 2 Ciasno, jak w kurniku.
 3 Komu ciasno, niech ustępuje. — Ryś. cnt. 6.

  Komu ciasno, ustąp. Knap. 355.

Ciągnąć. Ciągnąć się.
 1 Ciągnie do siebie, by magnes żelazo. — Ryś. cnt. 2.
 2 Ciągnie drugi na sążeń, a ledwo go na piądź. — Pot. Arg.

  Żyje nad stan.

 3 Ciągnie, jako kuśnierz futro. — Opal. Sat.
 4 Ciągnie, jako szwiec skórę. — Opal. Sat.
 5 Ciągnie, jak słomka w kwietniu.
 6 Ciągnie się, jak babskie lato.
 7 Ciągnie się, jak bernardyn po kweście.
 8 Ciągnie się jak lis. — Knap. 77; Dąbr. 2;. Trotz, p. w. Lis.

  Nuż gdy się nieprzyjaciel jaki trafi z strony, To się ciągnij jako lis, by miał ogon stracić, To już działa zataczaj, to już szykuj hufy. Rej. Wiz. Ubogi, jako lis się ciągnie. Rej. Wiz. Stroi się w sobole, a ciągnie się jak lis. Bielic. Św.

 9 Ciągnie się jak na raku.
10 Jako wół w jarzmie ciągnie. — Falib. Dysk.
11 Każdy tam ciągnie, gdzie się ulągnie — Don. Gr. 3; Lom. 14.

  Tam čłowiek dążě, gdzie się ulążě. Kopern. 9. Tam człowiek dąży, gdzie się wyląży.

12 Kto nazbyt ciągnie, prędko zerwać musi. — Fred. I. 557.
13 Lepiej sie zawsze na dół ciągnie, jak pod góre. — Cinć. W. 309.

Ciąża.

 Kto ma ciążą, tego nie wiążą. — Ryś. cnt. 6; Knap. 380; Ern. 355; Flor. 36; Dąbr. 7; Trotz, p. w. Ciąża.

  T j. kto ma pieniądze, władzę; kto bogaty, tego szanują, tego nie krzywdzą. Ciąża = zastaw, rzecz zaaresztowana.

Cicho.
 1 Cicho, jakby się msza święta odprawowała. — Gluź. 405.
 2 Cicho, jak we młynie przy marzielcu.

  Gdy woda zamarzła, a młyn nie idzie.

 3 Cicho, jak w kościele.
 4 Cicho, jak w myszej jamie.
 5 Cicho, kiejby makiem zasiał. — Feder. II. 355.