Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/131

 6 Czarny jak heban.
 7 Czarny jak kominiarz.
 8 Czarny jak kruk. — Sylw. XVI. 559.
 9 Czarny jak morus.

 Czárne jak mórés. Cen. Kasz. 22.

  Morus = widmo w klechdach ludu żyjące. Obszernie ob. u Kolberga (XV, 38).

10 Czarny jak murzyn. — Trotz, p. w. Murzyn.
11 Czarny jak sadze (sadze w kominie).
12 Czarny jak smok.
13 Czarny jak smoła.
14 Czarny jak węgiel.

Czarownica.

 Deszczyk pada, słońce świeci, czarownica masło kleci. — Wójc. Przyp. I. 34; Czel. 496; Gluź. 462; Lom. 11.

  Deszczyk kropi, słońce.... Kolb. VIII. 252.

Czarowniczka.
 Dobrá czarowniczka, kie dá do szafliczka. — Cinć. 10.

Czart.
 1 Czart anioła uda, ale anioł czarta nie.
 2 Czart młody, bo jeszcze bez brody. — Feder. rkp.

 3 Czart mu pieniądze przénosi, bò mu swòję deszę zapiséł. — Cen. Kasz. 15.

 4 Czart nie śpi. — Papr. K.

  Odm. Czart nie śpi, lecz łowi.

 5 Czart swoje, pop swoje. — Łysk. 56.

  Odm. Czart swoje, baba swoje.

 6 Czego czart nie orał, tego siać nie będzie.
 7 Gdzie tobie czorcie najlepiej? — w błocie.
 8 Jak na czarta nań. — Knap. 290.

  Wszyscy winę składają.

 9 Male parta pójdą do czarta. — Flor. 86; Gr. Lat. 418.

  Male parta idą do czarta. Mas. 164.
  Złe, niegodziwe nabycie nie wyjdzie na korzyść.

10 Ni czort, ni chort. — Feder. rkp.

  Gdy się kto rozpróżniaczy, rozpuści, mówią, że niewiedzieć co się z niego zrobiło: ot ni czort, ni chort!

11 Nie drażnij czarta, bo przedtym zły. — Lom. 24.
12 Nie gryź z czartem orzechów. — Knap. 598; Dąbr. 9; Żegl. I. 120.

  Z czartem orzechów nie gryź. Trotz, p. w. Czart.
  Nie drażnij go, nie wywołuj, nie żartuj z nim.

13 Nie wzywaj czarta, bo pewnie przyjdzie. — Mas. 384.
14 Wtedy był czert jeszcze małym chłapcem. — Cinć. 39.

  Dawne to dzieje.

15 Zajdź drogę czartu ode drzwi, to on przez okuo; zajdź drogę ode drzwi i od okna, to on przez komin wnijdzie.

16 Zje czarta.

  Odm. Zje czarta i piróg na przekąskę.

Czary.
 1 Jeżeli w tym nie są czary, to ich już i na Rusi niema. — Czel. 465.

 2 Kto wierzy w czary, tego weźmie djabeł stary. — Ryś. cnt. 7; Czel. 15; Mas. 336.

Czas.
 1 Chcesz dognać czas utracony — jakobyś wiatr mierzył. — Glog. 75.
 2 Choć człek ukuje ze stali, to i tak mu czas obali. — Kolb. VIII. 250.
 3 Chwal dawne czasy, ale przestawaj na teraźniejszych.
 4 Co czas buduje, za czasem się rujnuje. — Bielic. Św.
 5 Co do czasu uchodzi, to za czasem ginie. — Gaw. Siel. II.
 6 Co wczas, to z nas. — Ryś. cnt. 1; Knap. 105; Żegl. I. 26; Żup. 24.

  Co wczas, to z nas; a co nazbyt, tam śmiechu i biesiady niemasz. Mącz. Co wczas jest, zawżdy obieraj. Petr. Hor. Polacy mówią: co wczas, to z nas, dając znać, iż do nierównej rzeczy nie mamy się piąć. Petr. Hor.

 7 Czas czasowi nie równy.
 8 Czas daje, czas rzeczy wykrada. — Pot. Arg.
 9 Czas do każdej rzeczy upatruj. — Knap. 118.

  Czasu upatrować do wszystkiego. Gem. I. 29.

10 Czas — droga rzecz. — Knap. 119; Now. 13.
11 Czas dziad, ale z kosą. — Linde, p. w. Czas.
12 Czas idzie i nie wraca.
13 Czas i śmierć nigdy się uprosić nie dadzą. — Gąs. Zw.
14 Czas i woda nie wróci.
15 Czas na czasie nie stoi.
16 Czas najskrytsze rzeczy wyjawi.
17 Czas ojcem prawdy. — Żebr.

  Czas mistrzem prawdy. Józ.

18 Czas najlepszy doktór.

  Czas doktór każdemu. J. Kochan. Koch. Czas doktór napewniejszy. Zim. Siel; Pot. Arg. Czas wszystkich rzeczy jest lekarzem. Jabł. Ez.

19 Czasowi ludzie służą. — Żegl. I. 29 i 132.

  Czasowi służyć. Knap. 303. § Nie opuszczaj czasu, służ czasom zawczasu. Gaw. rkp. Czasowi ludzie służą, a skoro się poda Do zemsty okazja, nie pomoże zgoda. Pot. Arg.

20 Czas płaci, czas traci. — Gem. I. 28; Żegl. I. 28; Lom. 8; Cinć. 9.

  Czas płaci, czas też i traci. Haur. Sk.

21 Czas płynie. — Gem. I. 28.

  Czas płynie, jak woda na młynie. Gem. II. 52.

22 Czas prędko uchodzi. — Knap. 120.

  Czas uchodzi. Ern. 1463. Czas prędko uchodzi, a my z czasem. Flor. 175. Czas pręd-