Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/139

104 Nam się u ludzi, a ludziom się zaś u nas, zda się grzeczniejszy u giermaka kutas. — Ryś. cnt. 11; Wójc. Przyp. 27.

  T. j. co cudze, to nam się zazwyczaj wydaje piękniejsze, milsze.

105 Napaś konie i człowieka, a on cię później obszczeka. — Petr. 176.
106 Nie łokciem się człowieka mierzy.
107 Ni má człowiek pokoje, pokiel nosi kości swoje. — Cinć. 27.
108 Niema mięsa bez kości, a człowieka bez złości. — Cinć. 27.
109 Niemasz człowieka bez złości. — Cinć. 27.
110 Nie skryjesz się przed ludźmi, nie zataisz. — Knap. 647.
111 Nie wiedzieć skąd co na człowieka przypadnie. — Flor. 130.
112 Nie zawsze człeku wszytko gmyśli, po woli. — Knap. 731.
113 Ni ludziom, ani Panu Bogu. — Kulig. Dem.

  Nieprzydatny nikomu.

114 O dobrego człowieka trudno na świecie. — Żegl. I. 118.
115 Od złego człeka odrzynaj połę a uciekaj.
116 Po Bogu człowiek człowiekowi nalepiej może uczynić. — Mącz.
117 Poczciwy człowiek nie boi się bożego sądu.

118 Póki jedno człowiek ziewa, wszystkiego się niech spodziewa. — Knap. 1079; Flor. 7; Wójc. Przyp. 163; Czel. 198.

119 Przez ludzi do chleba (do pana), przez świętych do nieba.
120 Przez ludzi do ludzi, przez świętych do Boga.

121 Robotny człowiek nie ma czasu chorować. — Knap. 996; Now. 86; Żup. 25.

  Robotny człowiek nie choruje. Knap. 996; Żup. 25. Zabawny człowiek.... Knap. 996.

122 Ryba rybą, ptak ptakiem, a człowiek człowiekiem żywie. — Czel. 279.

  Jak ryba rybą żyje, tak człowiek człowiekiem się wspiera. Glicz. Wych. Zwierz zwierzem, ryba rybą, człowiek człekiem żyje. Pot. Arg.

123 Ryba szuka gdzie głębiej, a człowiek gdzie lepiej.
124 Są ludzie i ludziska.
125 Snadniej bydło pędzić, niż ludźmi rządzić.
126 Szkoda mu i strawy, kiedy człek plugawy.
127 Tam człowiek dąże, gdzie się uląże. — Kopern. 9.

  Odm. Tam człowiek dąży, gdzie się wyląży. — Tam człowiek ciągnie, gdzie się ulągnie.

  T. j. tam każdy idzie, podąża, gdzie się rodzi, gdzie komu lepiej, gdzie się dobrze wiedzie. Ulęgnąć się = urodzić się, wylęgnąć się.

128 To je człowiek nieobrąbany. — Cinć. 36.

  Zupełnie nieucywilizowany.

129 To je człowiek nieokrzosany. — Cinć. 36.

  Trochę gładszy od nieobrąbanego. Ob. poprzedzające przysłowie.

130 To są ludzie nic po tym. — Cinć. 37.

  Źli.

131 Wielki człowiek do małych rzeczy (do małych interesów).
132 Wié to cowiek, co go gdzie spotká. — Mát. rkp.
133 Wołu bierze się za rogi, człowieka za słowo. — Łysk. 65;
134 Wszyscy ludzie grzeszni. — Ern. 1135.

  Wszycyśmy grzeszni ludzie. Żegl. II. 276.

135 Wszyscyśmy ludzie.
136 Wszyscyśmy ludzie, i ksiądz pleban człowiek.

  Staropolska ojców naszych przypowieść: wszyscyśmy.... Ks. PI. Wszystkochmy ludzie, jednoż pleban człowiek. Rej. Wiz.

137 W świecie człowiek nie zaginie. — Wurzb. 327; Mas. 351.
138 Z człowiekiem bez sławy niema żadnej sprawy. — Lom. 36.
139 Z dzieła poznać można człowieka. — Dykc. II. 60.
140 Z ludźmi i śmierć miła. — Czel. 313.
141 Z ludźmi ludzko, a z dworskiemi dworsko.

142 Z ludźmi się warcholić, obłudnie żyć, na zły szańc honor kłaść — dzieło człowieka złego. — Zabcz. Pol. II. 2.

143 Złego człeka i psa nie żyw. — Wójc. Przyp. 170.

  Złego narodu i psa nie żyw. Knap. 1334.

144 Złego człowieka karze Pan Bóg przez gorszego. — Ryć. cnt. 18; Czel. 33.

145 Zły człowiek gorszy niż djabeł. — L. Wąż.
146 Zły człowiek, jak węgiel: jeżeli nie spali, to osmoli.
147 Znać człowieka po skórze. — Ryt. cnt. 18.

  Znać ludzi po sierści, zuać i po osobie. Rej. Zwierz.

148 Żeby człek wiedział gdzie ma upaść, toby usiadł.

Czołn ob. Czółno.

Czoło.
 1 Czoło się samo wydaje. — Żegl. I. 33.

  T. j. twarz, wyraz twarzy zdradza myśli, uczucia, dolegliwości.

 2 Kiedy chmura na czole, to pochmurno i w duszy.
 3 Pierwsze czoło, niż tył.

  Przypowieść, pierwsze czoło, niż tył, to jest, lepsze. Kosz. Lor.

Czombrzyć ob. Combrzyć.

Czop.
 1 Jaki czop, taka dziura; jaka matka, taka córa.