Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/144

71 Kto pyta, nie rad daje. — Knap. 65; Flor. 145. Dąbr. 7; Mon. Ench 199; Mon. Gr. 394; Czel. 48.

  Odm. Kto długo pyta, niechętnie daje.

72 Lepiej dać coś przed czasem, niż po czasie wszystko.

  T. j. lepiej dać za życia.

73 Lepiej dawać, aniżeli brać.

  Szczęśliwszy co daje, niżli ten co bierze. Pot. Pocz.

74 Letko to je dac, kiej je wòd czeho brac. — Cen. Kasz. 18.
75 Mało dać wstyd, a siła żal. — Ryś. append; Czel. 46.
76 Masz dać, daj, ale nie wymawiaj.
77 Masz, nimasz, jeno dej. — Cinć. W. 309.
78 Mądry daje, a głupi bierze. — Knap. 252.

  Ob. N. 48.

79 Nara ten, co daje, a głupi ten co nie bierze. — Cen. Kasz. 18.
80 Nie chcę, tylko daj. — Gem. I. 86; Żegl. I. 100.
81 Niech mówił, co chciał, gdy tylko dał. — Frischb. I. 300.
82 Niech nie wie lewica, co daje prawica. — Przyb. rkp.

  Niech nie wie lewica twoja, co prawica twoja czyni. Sekl. Ew. Niech nie wie lewa, co czyni ręka twa prawa. Leop. B.

83 Nie daj, a nie łaj.

  Dobrze mówi naród nasz: nie daj,.... Młodź. Kaz. IV.

84 Nie daj, nie daruj; nie płacz, nie żałuj.
85 Nie daj ubogiemu, a daj potrzebnemu.
86 Nie dałbych za to jednego włoska. — Mącz.
87 Nie dałbym za to i pieniażka. — Knap. 565.
88 Nie dałbym za to i szelnga. — Dykc. I. 174.
89 Nie dałbym za to i złamanej babki.
90 Nie dasz nikomu, i tobie nie dadzą.
91 Nie dawaj a nie wydzieraj. — Fred. I. 370.
92 Nie dawaj, a nie wymawiaj.

93 Niepotrzebnemu co dać, a potrzebnemu czego słusznego odmówić — jednaki grzech. — Gospod. 69; Wójc. Przyp. 50; Wurzb. 277.

94 Nie ten daje, co daje, ale kto z chęcią daje.

  Kto z ochotą dawa, Panu Bogu i ludziom się spodoba. Kosz. Lor. Ochotnego dawcę Bóg miłuje. Powod. Wędz. Bogu ten jest podobny, co z chęci podarza. Ziem. Kat. Nie jak wiele komu dasz, ale z jakiej chęci. Ziem. Kat.

95 Nie ten daje, kto dać może, lecz ten, co ma serce boże.

96 Nie żałuj dać, kędy trzeba, nie ubędzieć tym nic chleba. — Knap. 727; Flor. 58; Wójc. Przyp. 180.

  Nie żałuj dać, gdzie trzeba. Now. 67.

97 Nikt nie da, kiedy sam nie ma.

98 Radzi to ganimy, czego dać nie chcemy. — Knap. 992; Wójc. Przyp. 154; Now. 85.

99 Rano, komu nie dano. — Petr. 177.
100 Tak ci dam, że aż ci się w ślepiach zaświeci. — Karł. 28.
101 Tak ci dam, że siedm kościołów zobaczysz.
102 Tak ci dam, że się z swoją babką (prababką) zobaczysz.
103 Tak wiele na to da, jako żyd na szyszkę borową. — Falib. Dysk.
104 Ten niech łaje, który daje. — Ryś. cnt. 15; Czel. 45.

  Niech zdrów łaje, kiedy daje. Knap. 559; Ern. 958. Niech łaje, jedno niech daje. Knap. 559; Ern. 958 i 1253. Niech łaje a niech daje. Now. 58. Ten niech łaje, chteren daje. Cen. Kasz. 17.

105 Trzeba mu dać, boby dostáł pypeć. — Cinć. 37.
106 Tyle da, co wesz nakaszla. — Petr. 177.

107 Wònbé sobie réchli szték pálca wurznął, jak kòmu co deł. — Cen. Kasz. 5.

108 Wòn je głèchi, kiej má co dać. — Cen. Kasz. 19.
109 W przód trzeba dać, niż Bóg-zapłać słuchać. — Pot. Pocz.
110 Złóżmy się, a já nic nie dám. — Cinć. W. 312.

Daleko.
 1 Daleko stąd do onąd. — Herb. N; Opal. Sat; Gem. II. 60.

  Daleko stąd od onąd. Gem. I. 32.

  T. j. daleko ci jeszcze do wygranej, do skutku — daleka to jeszcze, niepewna rzecz.

 2 Im dalej, tym gorzej. — Knap. 89; Żegl. I. 63; Flor. 154.

  Co dalej, to gorzej. Knap. 89; Gem. I. 24; Ern. 610; Żegl. II. 40. Co dalej, to dzieje się gorzej, aż też przyjdzie czas Boży.

 3 Jak niebo od ziemi, tak to dalekie od tego. — Dykc. II. 110.

  Jak niebo od ziemie, tak prawda od tej powieści daleko siedzi. Żebr. Takeś daleki od możnego pana, jak niebo od ziemie. Opal. Sat.

 4 Tak ci daleko do mnie, jako i mnie do ciebie.

  Przypowieść wyraża: tak ci daleko.... Młodź. Kaz. 1.

 5 Tak daleko, jak z piątku do soboty. — Lip. M. 265.

  Lipiński (w Bibl. warsz. r. 1852, IV, 265) przysłowie to odnosi do dwóch miasteczek: Piątku i Soboty, bardzo blisko siebie położonych. Darowski (str. 111) twierdzi, nie zupełnie trafnie jednak, że „jestto przysłowie szkolarskie, powstałe ze zwyczaju karania uczniów w sobotę za swawolę całego tygodnia i w przenośni znaczy,