Nie dam sobie na gębie grać. Knap. 566; Ern. 1086. § A iż cię tak wszyscy znają, Więc ci też na gębie grają. Rej. Zw. Na gębie mu brząkają. Falib. Dysk. Gra mu na gębie i w kaszę mu pluje. Pot. Arg.
Grać komu na gębie = przewodzić nad kimś, rozkazywać mu; żartować, drwinki stroić z kogo.
31 I ciepło i zimno z gęby mu idzie. — Dykc. II. 74.
Zimno i ciepło z jednej gęby chuchać. Dykc. I. 100; Mas. 248. § Z jednej gęby: śmierć i żywot, zimno i ciepłò. Fred. I. 317. Raz ciepło, a raz zimno z ust twoich wychodzi. Kulig. Król. Ciepło i zimno z ust mu paruje. Jakub. Ez.
O człowieku bez stałych przekonań; raz tak, drugi raz owak.
32 Insze w gębie, a insze w sercu. — Opal. Sat.
33 Jakby mu gębę zawiązał. — Knap. 493.
Jakby mu gębę zawiązał, nie wiedział co na to odpowiedzieć. Monar.
34 Jak w gębę dał. — Knap. 294.
Jakby w gębę wziął, tak się zawstydał. Pot. Arg. Jakby im dał po gębie. Apol.
35 Jemu sę sléné w gębie zbierają. — Cen Kasz. 22.
Chętka go bierze, ma apetyt.
36 Jemu tak gęba látá, jakbé béła strészym masłę wésmárowaná. — Cen. Kasz. 6; Pobl. 94.
37 Jeszcze mu mchem gęba nie obrosła. — Petr. Pol.
Jeszcze młody, jeszcze wąsów i brody niema.
38 Każdy pan swojej gęby.
39 Kto gębą ruszy, to go za uszy.
40 Gdo leniwy z gębą, szkoda gotowá. — Cinć. 13.
41 Kto swojej gębie zanadto pozwoli, musi pośladek goły nosić. — Lom. 18.
42 Któż może wszystkim ludziom gęby zatkać. — Flor. 16.
Odm. Ludziom gęby nie zatkać. — Siana nie kupić, ludziom gęby nie zatkać.
43 Ludziom gęby nie zatkać.
Odm. Siana nie kupić, ludziom gęby nie zatkać.
Ob. N. 42.
44 Ma gębe jak rzeszóto. — Cinć. 22.
45 Ma gębę jak wrota.
Rozwarła gębę jak wrota. Kolb. VIII. 266.
46 Ma gębę z dobrego rzemienia. — Trotz, p. w. Rzemień.
Ma gębę wyprawną, wygadaną.
47 Ma on gębę na urząd robioną. — Lom. 21.
48 Má przestrono w gębie.
Ma gębę przestroną. Trzt.
T. j. wszystko mu jedno czy powie prawdę, czy fałsz. Cinć. 23.
49 Nadął gębę, by pudło. — Rej. Wiz.
50 Na to daje swej gębie papać, żeby umiał nią dobrze kłapać. — Lom. 26.
Na to sie dá gębie papać, aby mogła dobrze kłapać. Cinć. 24. Na to dáwám gęmbie papać, aby mógła dobrze kłapać. Bystr. 78.
51 Nie bij mię w gębę, nie karmisz mi jej. — Knap. 557.
52 Nie ma się gęba wyżej nosa nosić. — Ryś. cnt. 10.
T. j. nie trzeba być zanadto pysznym; dumnym, nadętym.
Ob. N. 66.
53 Nie ma w gębie wrzodu. — Trotz, p. w. Gęba.
Nie wrzód ma w gębie. Trotz, p. w. Wrzód; Dykc. I. 160. § I jemu nie wrzód był w gębie. Trzt.
Umie mówić za siebie, ma dobrą gębę, umie się odciąć.
54 Nie trzeba gębie wierzyć. — Ryś. cnt. 9; Czel. 296.
55 Nie twojej to gęby kąsek. — Knap. 683; Trotz, p. w. Gęba.
Nie dla twojej.... Trotz, p. w. Kąsek.
56 Nie wierz gębie, połóż na zębie.
57 Niewyparzonej gęby. — Ryś. cnt. 11; Knap. 242; Ern. 685; Trotz, p. w. Niewyparzony.
Gęba złośliwa i niewyparzona. Birk. O. Kto zawrze momowi niewyparzoną gębę? Bach.
Niewyparzona gęba = nieprzyzwoita, nie przebierająca w słowach, nieprzystojne rzeczy wypowiadająca.
58 Nigdo má więcej w gębie, niż w kapsie. — Cinć. 28.
59 Ona má wielką gębe. — Cinć. 30.
Umie plotkować, obmawiać.
60 Wòn robi wszétko gębą, a wuczynkę nic. — Cen. Kasz. 10.
61 Rada gęba, że język milczy.
Odm. Rada gęba, kiedy pan śpi.
62 Szewcką smołą gęby jej nie zalepi.
T. j. wyszczekana; plotkarka.
63 Szkoda gęby psuć.
64 Trzyma gębę jak zaszytą.
Milczy jak zaklęty.
65 Wyprawna gęba, jak u dziewosłęba.
66 Wyżej nosa gębę nosi. — Knap. 1290; Mas. 194.
Wyższa gęba niż nos. Knap. 1290. § Drugi wyżej nosa gębę nosi, A wszytki insze oczyma przenosi. J. Kochan. Koch. Gębę wyżej nosa nosi. Pudł. Fr. Pyszny wyżej gębę niżeli nos trzyma. Bies. Wyżej gębę niż nos przy swej dumie nosi. Tward. Bicz. Wyżej nosi gębę niż nos. Młodź. Kaz. I.
Ob. N. 52.
67 W zamkniętą gębę mucha nie wleci. — Wurzb. 326; Mas. 284.
68 Zamknij gębę, bò cé warwa wleci. — Cen. Kasz. 22.
