Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/77

55 Kiedy biada, do sąsiada; dobrze idzie, sąsiad przyjdzie.
56 Kiedy bieda przyciśnie, i żyd bratem bywa.

57 Kiedy biéda, to do żyda; kiedy nędza, to do księdza; kiedy trwoga, to do Boga. — Lom. 16.

  Kiedy biéda, to do żyda. Now. 32; Kolb. VIII. 256. Jak biéda, tûo do zyda; a jak nędza, tûo do księdza. Koś. 99. Kiedy biéda, to do żyda, a po biédzie: za drzwi (idź precz, won stąd) żydzie. — Kiédy bieda, to do żyda, ale z żydem także biéda (lecz z łaski żyda jeszcze większa biéda).

58 Kiedy bieda, to nie hoc.
59 Kiedy bieda w dom zawita, o człowieka uikt nie pyta.
60 Kiedy bieda w okno, serce we drzwi.

61 Kiedy się bieda do domu przypyta, ze stu przyjaciół jeden nie zawita.

62 Kij nie obroni, jak bieda dogoni.
63 Kogo bieda dusi, ten wszystko musi.
64 Komu bieda, a ludziom śmiech. — Petr. 175.
65 Komu bieda dokuczy, ten się modlić nauczy.
66 Kto poznał biedę, użali się nędznego. — Now. 39.
67 Kto sam doznał biedy, ten innych biedę zrozumie.
68 Kto w biedzie opuści uszy, tego złość ludzka do reszty skruszy.
69 Kupować sobie biedę.
70 Łata biedę jak może.
71 Ma bieda nogi, a roskosz rogi.
72 Miotłą biedy nie wymiecie.
73 Naszè bièdé mdze dłéżi jak jeho panstwa. — Cen. Kasz. 18.
74 Nauczy bieda popić, kiedy niema czego chopić.

  Chopić = chwycić.

75 Nauczy bieda wrożyć, kiedy nie ma co w gębę włożyć.
76 Nie budź biedy, kiedy bieda śpi. — Gem. II. 424; Żegl. I. 100.

  Nie budź biedy, kiedy śpi. Flor. 107; Mon. Ench. 207; Gr. Lat. 419; Mon. Gr. 405. Nie szukaj biedy, kiedy ona ci sama w garść i wlezie. — Nie szukaj biedy, bieda cię sama znajdzie. § Nie potrzeba budzić biedy, kiedy śpi. Brod. Maks.

77 Nie szukaj biedy, bo cię sama znajdzie.
78 Pobrała się bieda z biedą, to urodzą nędzę.
79 Siedm bied, a jeden odwet.
80 Spólna bieda lżejsza. — Now. 91.
81 Starsza moja bieda, niż czyja głowa. —

82 Tak to bywa na tym biednym świecie, że każdy o swojej biedzie plecie. — Lom. 31.

  Tak to bywá na tym świecie, każdy swoją biédę gniecie. Cinć. 36.

83 U kogo bieda za stół siędzie, trudno ją z domu pozbędzie. — Żup. 27.

84 Usmarkała się bieda i płacze. — Kolb. III. 201.
85 W biedzie każde jedzenie smakuje.
86 Wczora było: dy, dy, dy, a dzisiaj je dość biédy. — Cinć. W. 312.
87 Wòn sę jednak jesz z tè bièdé wegréze. — Cen. Kasz. 18.

  T. j. wydostanie się, wygrzebie się.

88 Wòn sę wò swòji biédze nimóże nagadac. — Cen. Kasz. 22.
89 Wòn ju wjè, co biéda nimóże. — Cen. Kasz. 22.
90 Wszycko minęło, a bieda została. — Cinć. W. 312.
91 Wtedy, jak nie będzie biedy.
92 Znośniejsza bieda mi, niż bieda nam. — Przyb. rkp.

  Lżejsza biada mnie, niż biada nam. Now. 45.

Biedak.
 1 Biedak tylko drogo płaci.
 2 Łatwiej się panu ugryźć w ramię, niż biedakowi w rękę pocałować.

Biedny.

 1 Biédny zawse jes pod nogom dobrego (bogatego) i tak juz będzie może az do skóńcenia świata. — Mát. rkp.

 2 Bieda biednemu żyć w świecie samemu.
 3 Biednemu, to i weselna noc krótka.
 4 Biednemu zawsze wiatr w oczy. — Przyb. rkp. dop; Łysk. 55; Frischb. I. 298.

  Biédnemu wiater wjedno w wóczé. Cen. Kasz. 2.

 5 Biednych prześladuje bieda.
 6 Biedny to robi widły; a bogaty to łopaty.

 7 Co nowego? Obrał biedny chudobnego, a zrobił mu biede hrożną, bo mu ukrad kapse prózną. — Cinć. W. 306.

  Obrać = okraść.

 8 Co nowego? Stworzył biedny chudobnego. Cinć. W. 306.
 9 Kto pomaga biednym szczerze, nagrodę w sercu odbierze.
10 Lepiej się u bogatego trzymać klamki, niż u biednego całych drzwi.
11 Pamięć tego nie umiera, kto biednemu łzę ociera. — Żup. 26.
12 U biednego zawsze po obiedzie. — Lom. 32.
13 Żenić się biednemu, to i noc mała jemu

Biedota.
 Chyciły się biedoty — chlebowe suchoty. — Kolb. VIII. 250.

Biedować.
 Łatwiej biedować, kiedy jest z czym.

Biedzić się.
 Biedzi się, jak czart z poganem. — Lin.

Biegun.

 Biegun wiele zwiedzi świata, a nigdzie nie najdzie brata. — Knap. 129; Wójc. Przyp. 114; Czel. 288.

  Biegun = włóczęga, tułacz, miejsca nie zagrzewający.