Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/78

Bielić. Bielić się.
 1 Bieli się, jak kobyli łeb na płocie.
 2 Bieli się, kieby wowca po myciu.
 3 Ni to bieli, ni to czerni.

Biera.
 Co wiedzieć jak biera padnie. — Ryś. cnt. 2.

  Kto wie na kogo bierka padnie. Trotz, p. w. Bierka. § Bić się chcesz koniecznie! a nuż opak bierka padnie? Pot. Arg.

  Biera, bierka = kostka, los, szczęście.

Biernat ob. Bernard.

Bies.
 1 Bies do biesa lezie. — Jagod.
 2 Co bies, to ociec kłamstwa. — Młodź. Kaz. I.
 3 Czy bies go opętał, czy stara rybaczka zarzekła.
 4 Lepi miec z bièsę do czénieniá jak s nim. — Cen. Kasz. 13.
 5 Najgorszy bies gdy milczy, a złe broi. — Bielic. Niedz.
 6 Sam bies roztrącił się o bożą mękę. — Kolb. XV. 303.

  ....jako mówią: sam bies roztrąci się o bożą mękę. Czarown.

 7 Zawsze bies co nowego zbroi. — Żegl. I. 176.

Biesiada.

 1 Gdzie kilka siędzie, tam bywa biesiada; gdzie kilkanaście, tam prędzej zwada. — Trzt.

 2 Kiedy siedzisz przy biesiadzie, nie myśl o żadnej zwadzie.
 3 Siedm biesiada, dziewięć zwada.

  Pospolicie o biesiadach mówią: siedm... Kosz. Lor.

Bieżuniaki.
 Gdyby nie ryby i raki, przepadliby (zginęliby) Bieżuniaki.

  Bieżuń nad Wkrą w płockim. Ryby i raki stanowią główne źródło zarobkowania mieszkańców. Staroż. polska (wyd. I) I. 282; Lip. M. 246; Dar. 120.

Bigos.
 1 Bigosu narobić.

  Kłopotu nabawić, zamieszanie sprawić.

 2 Bigos, wczorajsza potrawa. — Knap. 25.
 3 Bigos ze starej miotły.
 4 Ni to bigos, ni to flaki.

Bilewicz.
 Chodzi, jak niedźwiedź bilewiczowski.

  Józef Bilewicz, marszałek szlachty powiatu rosieńskiego; miał on w majętności swojej w Bielewiczach na Żmudzi wyhodowanego niedźwiedzia, który chodził na tylnych łapach, gdyż przednie miał przyrosłe do pleców. Por. Dar. 8.

Biłgoraj.
 Ubrała się jak biłgorajka.

Biskup.
 1 Biskup, który jest milczący, jest jako wrotny siedzący. — March. 18.
 2 Biskup malowany.

  Tytularny, bez djecezji.

 3 Nie chodzę na biskupich nogach.

  ....jako mówią: nie chodzę... Roz. P.

  T. j. nie jestem taki potężny, wpływowy; nic masz mi czego zazdrościć.

Biszping.
 Biszpinga psy zjadły.

  „W grodzieńskim przy końcu XVIII w., Biszping, namiętny myśliwy, na czeredę strzelców i liczną psiarnię znaczny strwonił majątek, z którego to wypadku urosło przysłowie: Biszpinga psy zjadły.” Dar. S.

Bite.
 Co bite, to lepsze.

Bitny.
 1 Bitny i mądry. — Gem. I. 12; Żegl. II. 18.

  I do zwady i do rady.

 2 Bitny jak kogut.

Bitwa.
 1 Bitwa, nie pokój; śmierć, nie życie. — Morszt. Ps.
 2 Kiedyś nie gotowy, nie wyzywaj bitwy. — Pot. Arg.

 3 Nie nuć tryumfu przed bitwą. — Jabł. Ez; Trotz, p. w. Tryumf; Czel. 264.

  Nie nuć tryumfu przed zwycięstwem. Now. 62. § Przed bitwą nie trąbić wygranej. Pot. Now. Tryumfu przed wygraną nie trąb. Pot. W. Ch.

Bity.
 1 Bitemu milczeć lepiej. — Knap. 25.
 2 Bity płaci.
 3 Bity płacze. — Ryś. cnt. I; Knap. 25; Gem. I. 12.
 4 Bity sie kija boi. — Cinć. W. 306.
 5 Każdy bity lepszy.
 6 Za jednego bitego dwóch niebitych dają. — Mas. 198.

  Odm. Za jednego bitego dziesięciu niebitych dają.

Bladnąć.
 1 Wybladł, jako gęś na wiosnę. — Rej. Zw.
 2 Wybladł, jako śledź moczony. — Pot. Arg; Trotz, p. w. Wybladnąć.

  Blady, jako mokły śledź. Pot. W. Ch. Blady, jako śledź przegniły. Pot. Pocz.

 3 Zbladł jak alabaster. — Jaśk. Pol.
 4 Zbladł od strachu jak chusta. — Knap. 1312.

  Zbladł jako chusta. Trotz, p. w. Chusta. Dykc. I. 134. § Zbladł wszystek na twarzy jak chusta. Pot. Arg; Piek. Boh.

Blady.

 Blady jak chusta, jak księżyc, jak owsiany placek, jak ściana, jak trup.

Bliski.
 1 Bliższy sobie każdy niż drugiemu. — Knap. 26.

  Nabliższy każdy sobie niż drugiemu. Ern. 760. Kóżdi je sąm sobie nábléższy. Cen. Kasz. 22. § Każdy sobie bliższy niż komuś. Pot. Syl.

 2 Każdy sobie najbliższy. — Lom. 15.