ϰόρος), posłużyć mogą słowiańskie bóstwa: Jarowit i Świętowit (Swantewit), które najsłuszniej utożsamiono ze sobą. Wit oznacza gałązkę, wić (vitis); jar = wiosna. Oba tedy imiona znaczą: wiosenna, święta latorośl. Swantewit zaś jest spolszczeniem St. Veit, a choroba, łącząca się z tem imieniem (chorea St. Viti), stoi w dość ścisłym związku z dojściem do dojrzałości płciowej. Wiadomo, że chłostano efebów lacedemońskich przy dojściu do pełnoletności u ołtarza bogini Orthia Lygodesma, którą z Artemis wzięto później za jedno. Biciu bowiem aż do krwi różdżką z rośliny λύγος, rodzaju wierzby, przypisywano pierwotnie siłę leczniczą i pobudzającą w sprawach płciowych[1]. Można więc dorozumieć się spójni między tą świętą, czarodziejską i uzdrowiającą gałązką, w której moc bożą czczono, a bóstwem samem, które się objawiało w kształcie smoka czy węża albo kura, t. zn. w wyobrazicielach płodności i siły życiodajnej[2]. Że św. Jerzy (Georg, Gurk = Kurk) wstąpił w dawniejsze prawa Kurosa, Kura lub Kurka, o tem świadczy — prócz obyczaju kroacko-słoweńskiego i nazwy: zielony Jerzy — także legenda o królewnie i oswobodzeniu jej przez zabicie smoka.
Baśń o królewnie albo księżniczce, pilnowanej przez smoka, którą wybawia rycerz, królewicz lub niepoczesny człowiek, zabiwszy poprzednio smoka, podanie to stanowi osnowę nietylko greckich mitów o Heraklesie, Kadmosie, Perseusie i Andromedzie, o złotem runie, wyprawie Argonautów i t. p., lecz także rozlicznych opowieści rosyjskich, polskich, ruskich i ukraińskich. Źródło i złota jabłoń, których smok strzeże, są »żywą wodą« i »drzewem żywota«. Wiemy o źródle bogini Hagne-Kore w gaju Andanii, gdzie odbywały się messeńskie misterye Demetery, a Hagne to poprzedniczka cypryjskiej Afrodyty, to wielka bogini wysp Ariadne (= Ariagne), mająca szersze — niźli tylko lokalne — znaczenie[3]. Zaczarowana dziewica, której smok podejrzliwie strzeże, to pogrążona w zimowym śnie wegetacya; źródła życia broniący smok, który nie może ścierpieć, by się corocznie proces, odmładzający przyrodę, odbywał nanowo, to wroga zima; silny zaś i bohaterski młodzieniec, który zabija smoka, wodę życia zdobywa i następnie
- ↑ Nilson: Griech. Feste, str. 49. Podobnie rózga, w obrzędach weselnych ludu polskiego i ruskiego oznacza symbol wtajemniczania w życie płciowe... młody ją ciągle ma w ręku... ona jest jego wyłącznym symbolem, jego męskiej siły. Żmigrodzki: Lud Polski i Rusi wśród Słowian i Aryów. Księga I. Obrzędy weselne (W Krakowie 1907) str. 55 i 72.
- ↑ O kulcie wężów oraz podaniu o królu wężów por. przytocz. rozpr. Majewskiego, szczególnie nr. 232 i nast.; Drechsler II, 181 i nast-
- ↑ Nilson: Griech. Feste, str. 339 i nast., 369, 382.
