moskiewskim. Przypominał i Szwecyą, którą łacnieby rekuperować[1], gdyby królewicz jegomość na tym państwie usiadł. Iż nie zaraz może być tak, jakobyśmy sobie życzyli i chcieli, successive fit motus[2], czasowi ostatek poruczyć. Jedno sam Pan Bóg in perfectione[3] może sprawić, co chce. Ludzkiemi środkami, wedle biegu przyrodzonego, z czasem wszystkie rzeczy początek i incrementa[4] swoje biorą. Pierwej będzie dziecię, potym z czasem człowiek. Pierwej mała różdżka, z czasem bywa z niej wielkie drzewo. Wielkie księstwo litewskie, sto sześćdziesiąt lat minęło od unii króla Jagiełła, niźli do tej, jaka teraz jest, spólności z koroną przyszło.
Nie mało inszych racyj przywodził radząc, żeby za inklinacyą narodu tego iść, gdyż i teraz z pakt pod Moskwą uczynionych siła pożytku ku dobremu rzeczypospolitej mogło się zawiązać, wojnie koniec uczynić. Gdyby zaś król jegomość tym się kontentować nie chciał, mimo insze incommoda[5], w długą wojnę przyjdzie się zaciągnąć; której, co wiedzieć, kiedy i jaki koniec? Na żołnierze trzeba patrzać, którzy do buntów, do sedycyj[6] są skłonni, gdy się im nie będą mogły supedytować stipendia[7], żeby nie wierzgnęli, w państwa rzeczypospolitej nie weszli, a zasłużonego żołdu, którego wedle umowy uczynionej z moskiewskiego skarbu patrzyć mieli, żeby się za rozerwaniem tych traktatów u rzeczypospolitej nie upominali.
Lecz zawarte były uszy króla jegomości pana hetmanowym perswazyom.
Było znowu kilka schadzek za przyjechaniem pana he-
