zwalcza religję i moralność społeczną? — Masoni! — Kto jest sprawcą niemal wszystkich rewolucji, przewrotów? — Masoni! — raz jeszcze masoni, masoni!“
Powyższa rozbieżność biegunowo sprzecznych poglądów odbija się w literaturze polskiej: mamy broszurę A. Niemojewskiego w gorącej obronie tajemniczego bractwa pisaną, mamy również szereg dzieł potępiających, że wymienię ks. Z łęskiego, ks. biskupa Pelczara, Eggerową, Oksza Grabowskiego i innych.
Aby czytelnik mógł się należycie zorjentować i sam wyrobić sobie zdanie, nie wysnuwając, chwilowo, wniosków, przystąpię bezpośrednio do zobrazowania wolnomularskiej organizacji.
∗
∗ ∗ |
Ośrodkiem zebrań masonów w danej miejscowości jest t. zw. „loża“. Co to jest loża?
Słowo „loża“ ma podwójne znaczenie. Oznacza ono przedewszystkiem, gminę masońską danej miejscowości; oznacza, iż pewna ilość masonów stworzyła miejscowy związek pod taką a taką nazwą (loże noszą nazwy np. loża „Prawdy“, loża „Doskonałej miłości“ etc.) Loża taka, by być prawną, musi posiadać patent t. j. zezwolenie na otwarcie od głównej loży t. zw. Wielkiej loży danego kraju.
W zasadzie lożę założyć może trzech masonów, lecz dopiero jeśli zakłada ją pięciu — otrzymuje miano „sprawiedliwej“; gdy tworzy zaś siedmiu — „doskonałej“.
Tak brzmi pierwsze znaczenie słowa „loża“; prócz tego oznacza — samo miejsce zebrań wolnomularzy,
