udało się uniknąć prześladowań i śmierci, uciekli wraz z przechowywanemi tajemnicami do Szkocji, by tam kontynuować sekretne bractwo, które legło, jako osnowa wolnomularstwa.
2. Bractwo Różanego Krzyża, Rose Croix (Fraternitas rosae crucis). Założycielem tego bractwa miał być Chrystjan Rosenkreuz (1378—1484) osobistość legendarna, a zasady i organizacja zostały dopiero sprecyzowane przez Jana Walentego Andrea, pastora wirtembergskiego w XVII w.
Różokrzyżowcy byli stowarzyszeniem hermetycznem: mieli posiadać środki dające młodość, bogactwo, nieśmiertelność i władzę nad światem.
Otóż z tych tajemniczych stowarzyszeń reformatorzy masonerji starali się wywieść i jej pochodzenie i stopnie wyższe i stosownie do nich, jak zobaczymy, tworzyli rytuały.
Działo się to w XVIII w., słynącym z zamiłowania do wszelakich tajemniczości, dlatego też ludzie tajemniczy największe mieli powodzenie.
Gdy pojawia się mag i czarodziej Cagliostro, tworzy on momentalnie swój rytuał t. zw. masonerji egipskiej o 90 stopniach. Szczegóły obrzędu przyjęcia w rytuale Cagliostra, polegały na tem, że do loży sprowadzano medjum: małą dziewczynkę, zwaną „gołąbkiem“. Dziecko usypiano; w stanie jasnowidzenia miało ono odpowiedzieć, raczej „duch“ przez jego usta, czy kandydat jest godnym przyjęcia, czy też niegodnym.
Dalej wymienić należy martynistów. Około 1750 r. Martinez Pasqualis, kabalista, utworzył t. zw. rytuał „wybranych Cohen“ (les Elus Cohens — kapłani). W lożach tych zajmowano się theurgją. Adepci twierdzili, iż dążą do pogłębienia sił duchowych i osiągnięcia zdolności niezwykłych. Najsłynniejszym uczniem Martinez’a był Ludwik Klaudjusz de Saint Martin, istotny
