Strona:Stanisław Bełza - Krótkie wiadomości z dziejów Polski.djvu/20

Ta strona została uwierzytelniona.

(1501-1506), który na sejmie w Piotrkowie dał nowe przywileje szlachcie.

Po nim wstąpił na tron najmłodszy z synów Kazimierza Jagiellończyka — Zygmunt Pierwszy, nazwany dla dojrzałego wieku i wielkiej powagi Starym (1506-1548). Prowadził on wojnę z Moskwą. Za jego zgodą Wielki Mistrz krzyżacki przyjął protestantyzm, ogłosił się księciem pruskim i w 1525 roku złożył uroczysty hołd królowi. Zygmunt przyłączył do Polski ostatnią dzielnicę polską — Mazowsze.

Po śmierci Zygmunta panował jedyny syn jego Zygmunt Drugi August (1548-1572), ostatni z Jagiellonów.
Przyłączył on do Polski Inflanty, przyjął hołd od księcia Kurlandji. W roku 1569 na sejmie w Lublinie przeprowadził i utrwalił unię Polski z Litwą

KRÓLOWIE OBIERALNI.


Po śmierci ostatniego z Jagiellonów szlachta zebrała się na Woli pod Warszawą i obrała królem Henryka Trzeciego Walezego (1573-1574), brata króla francuzkiego. Panował on krótko, bo, otrzymawszy wiadomość o śmierci swego brata, Henryka Trzeciego, uciekł do Francyi dla objęcia tam tronu.

Znów nastąpiło w Polsce bezkrólewie (1574-1576) i walka różnych stronnictw. Wreszcie obrano królową Annę Jagiellonkę, siostrę Zygmunta Augusta, dając jej za męża Stefana Batorego, księcia Siedmiogrodu.

Stefan Batory (1576-1585), książę siedmiogrodzki, monarcha sprawiedliwy, rozumny i stanowczy, pełen rycerskiego ducha. Upokarza zbuntowany Gdańsk, ustanawia piechotę polską z włościan, a odznaczających się w boju obdarza szlachectwem. Walczy zwycięsko z Moskwą, odbiera Połock i Wiel-