Strona:Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu/126

widzę oznakę jego rzucającej się w oczy niedojrzałości kulturalnej. Posługujemy się metodami nowoczesnej myśli, podobnie jak zdobyczami nowoczesnej techniki z pewnego rodzaju prostackiem niedowierzaniem. To też nie sądzę, aby ta strona działalności Prusa była dostatecznie oceniona. Był on i jest wychowawcą nowoczesnej duszy w naszym czytającym ogóle — odczuwał on jako wartość estetyczną, a więc konkretną, żywą, to, co inni sławili jedynie na podstawie abstrakcyjnych doktryn, czy przekonań, wartość nauki, przemysłu, pracy technicznej. Krytyka nasza nie zrozumiała tego znaczenia twórczości wielkiego pisarza. Krytyka ta ze swego głębokiego nieuctwa i niezdolności zrozumienia technicznych podstaw nowoczesnej kultury wysnuła swoją pryncypialną dla tej nędznej materyi wzgardę. Nic pocieszniejszego, jak taki licho ucieleśniony reprezentant czystego ducha, ze wzgardą mówiący o prozie wielkomiejskiego życia, a mający bardzo słabe pojęcie o elektryczności poruszającej tramwaj, z wyżyn którego ciska swoje Jeremiaszowe gromy. W tem bezceremonialnem