Strona:Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu/140

po różnych nazbyt licznych jej pismach. Pomimo wszystko byłaby to pożyteczna praca. A ostatecznie najpłytsza poza Zapolskiej jest jeszcze głębsza i szczersza od majestatycznej nicości Stanisława Tarnowskiego i nietylko jego. Ostatecznie tingel-tangel nawet świątobliwszem jest miejscem od krakowskiej upiżmowanej zakrystyi.
 Zapolska daje nam jaskrawe, przejaskrawione obrazy z życia ostatnich pokoleń, w oświetleniu tych części naszego społeczeństwa, które rozwój społeczny w ten lub inny sposób deklasuje. Jej zbuntowani są już zwyciężeni przed walką. Bunt ich jest zawsze tylko krzykiem bólu, nigdy usiłowaniem owładnięcia całokształtem życia, nadanie mu celowego kierunku. Dochodzi tu do głosu ta część społeczeństwa, którą rozwój życia spędza w nędzę moralną i fizyczną, skazuje na rozstrój duchowy, zdziczenie, stępienie, śmierć. Zapolska ma zmysł dla wyszukiwania tych kalectw. Alkoholizm u mężczyn, blednica fizyczna i duchowa u kobiet, histerya, bezmzślność płytkiego, ciemnego życia szanowanych rodzin, mord dokonywany