Strona:Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu/175

teorye, pozwalające nam lekceważyć życie jakie pędzimy, jako nie istotne, pozorne, nie mające znaczenia. Z kazuistyczną zaciekłością tropi Irzykowski te wybiegi i wykręty, daje, rzecby można topograficzny obraz krętych ścieżek świadomości nowoczesnej. Podejmuje on w gruncie rzeczy zagadnienie Berenta i Przybyszewskiego, ale podejmuje je i stawia samoistnie. Daje on zaciekłą krytykę mitu o kryzysach, przezwyciężeniach i wyzwoleniach duchowych. Jego Pałuba zawiera in nuce w metodzie swej krytykę wszelkich wmówień kulturalnych, t. j. krytykę kultury, w którem pomiędzy życiem umysłowem, duchowem człowieka, a jego życiem t. zw. realnem. t. j. czynnościami, jakie on spełnia w społeczeństwie istnieje przedział. Jest krytyką mitu o dostojeństwie wewnętrznem, wyzwoleniach wewnętrznych, o całej tej wyższości, jaką sobie chętnie przyznaje wewnętrzne życie nad zewnętrznem — (patent na bezkarne filisterstwo). Pałuba jest krytyką romantyzmu, ruchów etycznych, wszystkich kłamstw, zapomocą których pragnęlibyśmy niweczyć w oczach wła-