Strona:Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu/209

my« zasnąć staremu, zdychającemu światu. Sutereny i żydowskie ghetto mają w Korczaku i Aszu swych reprezentantów. Janusz Korczak i jego działalność są zapowiedzią nowego typu pisarza, wyrastającego i rozwijającego się na podstawie światopoglądu, immanentnie tkwiącego w potrzebach i dążeniach rozwojowych tych warstw, z któremi ogół inteligentny obcował dotąd przez pośrednictwo literatury — płaczki, literatury — kwestującej damy. Mamy w literaturze naszej rzeczy niezmiernie piękne tym humanitarnym duchem natchnione, że wymienię tylko Świętochowskiego, Konopnicką, ale litość i współczucie są faktami moralnej doniosłości — niewątpliwie, lecz nie etapami rozwoju i przeistoczenia społecznego. Działalność literacka Korczaka (na uwagę zasługują z tego samego punktu widzenia pisma F. Brodowskiego, o którym wiele rzeczy o Korczaku powiedzianych z równą słusznością powtórzyć by można) jest symptomatem, że samo pojęcie inteligencyi musi być poddane krytyce. Jeżeli inteligencyą nazywamy czynniki społeczne zdolne nietylko rozumieć i czuć, ale także na