Strona:Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu/47

jasności i samowiedzy jest stosunkowo bardzo nieznaczna w porównaniu do tego podłoża impulsywnych naszych sądów o życiu, wyrażających się w sympatyach naszych i odrazach, upodobaniach i wstrętach. Dzięki takiej strukturze duchowej, człowiek współczesny z łatwością ustala w sobie dystans wobec zagadnień nawet, które bezpośrednio jego samego dotyczą, zawsze bowiem niemal jest w stanie znaleźć w duszy własnej jakieś schronienie, jakąś grupę interesów, upodobań, przekonań, wierzeń, która w danej chwili bezpośreśnio w grę nie wchodzi. Stąd znów nietrudną jest rzeczą wyprowadzić pewne konsekwencye. Przedewszystkiem łatwo zrozumieć niebezpieczeństwa i trudności z jakiemi musi walczyć dramat nowoczesny. To jednak tu pozostawiamy na stronie, zaznaczając tylko, że tu leży nić przewodnia dla teoryi nowoczesnego dramatu. Gdy idzie o powieść, w grę wchodzi inny wzgląd oto mianowicie chartakteryzująca nowoczesny »styl« łatwość zmiany w naturze dystansu. Powieść staje się psychicznie polychromiczną że się tak wyrazić można. Ta mgła,