ków praktycznie, jak pokazuje: Grammatyka Łacińska dla użytku szkół XX. Bernardynów wydana. Trzeci raz przedrukowana w Warszawie 1795 r. i czwarty raz jeszcze pod tytułem: Grammatyka dla chcących się uczyć łacińskiego języka (Warszawa, 1813 r.). Nie uwzględnia ona dostatecznie języka autorów klasycznych, daje tylko najważniejsze reguły i słownik dla wprowadzenia ucznia do rozmowy łacińskiej, w której wówczas wszystkie wyższe szkoły i akademie krajowe i zagraniczne, wykłady nauk podawały: był to jeszcze język wspólny uczonych, używany także w sądownictwie, w dyplomacyi i parlamentach. Tej potrzebie zaradzić się też starały ówczesne szkoły zakonne: za złe więc brać im nie można nacisku, jaki powszechnie robili na naukę języka łacińskiego w swych szkołach.
Na zakończenie wiadomości o szkole OO. Bernardynów w Warcie przytaczam do księgi jej wklejony list ks. Ignacego Raczyńskiego arcybpa gnieźnieńskiego dziękujący nauczycielom za naukę i wychowanie jego krewnych.
Dziękuję Wmć Panu za wychowanie tych dwóch latorośli, które użytkami swojemi mają kiedyś Winnicę Chrystusową zasilać. Oby praca WMć Państwa, podjęta około wychowania onych, nadaremną nie była! i przyniosła tę duchowną pociechę, która za tysiączne podjęte trudy, jedyną i prawdziwą jest nadgrodą. Po-
30); Lipiński Józef Naukę zdrowia dla szkół narodowych (1822), oraz Instrukcye dla nauczycieli i Przepisy dla uczniów. Krzyżanowski Jan Kanty Wykład fizyki (1825, 28) i Początki chemii (1827). Zubelewicz Floryan Aleksander Rachunkowość handlową (1846), O papierach publicznych (1843), O podnoszeniu do potęg (1848). Kossakowski Józef tłumacz poetów łacińskich i fran.
