Strona:Stanisław Ignacy Witkiewicz - Idealizm i realizm.djvu/5

Ta strona została uwierzytelniona.
ST. I. WITKIEWICZ

O idealizmie i realizmie
Poświęcone Janowi Leszczyńskiemu
I. Uwagi ogólne

Pozorny chaos poglądów filozoficznych w ciągu historii, będący powodem mniemania laików, że filozofia jest to zbiór dowolnych, subiektywnych wypowiedzeń różnych ludzi o istocie świata, o której wogóle nic pewnego powiedzieć nie można, daje się sprowadzić do kilku, a właściwie do dwóch istotnych typów, które wynikają z najistotniejszej struktury samego Istnienia.
Pewne podstawowe twierdzenia o Istnieniu będę wypowiadał tu nieco dogmatycznie, nie mogąc w całości eksponować mojego „systemu“ filozoficznego[1] który ogólnie nazywam „biologicznym materializmem“, a który jest połączeniem „poprawionej“ monadologii Leibniza z „poprawionym“ psychologizmem w stylu Corneliusa, przy czym poprawki owe polegają na przyjęciu: a) czasowo­‑przestrzennego Istnienia Poszczególnego, jako elementu Istnienia, czyli w popularnym znaczeniu „stworzenia żywego“ i działań takich stworów na siebie za pośrednictwem ich ciał, jako czegoś pierwotnego i niesprowadzalnego i b) bezpośrednio danej na równi ze wszystkimi jakościami (elementami wrażeniowymi) jedności osobowości tego Istnienia Poszczególnego, również pierwotnej i nie sprowadzalnej do jedności poszczególnych kompleksów tych jakości, bez których jednak nie byłaby ona wyobrażalną.

System mój jest realistyczny, z pewną dozą idealizmu w tym zna-

  1. „Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia“. 1917—1933. Autoreferat na temat tej pracy znajduje się w III-cim zeszycie XXXVI-go rocznika „Przeglądu Filozoficznego“ z 1933 r.