Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/120

Ta strona została przepisana.

i na odprawie sejmowej z r. 1828. Sąd ziemiański jednak oświadczył, że Niegolewski posiada język niemiecki i na skargę niemiecką obowiązany jest odpowiadać po niemiecku. Niegolewski sam stanął przed kratkami sądowemi, a gdy zaczął bronić się w polskim języku przerwano mu i nakazano mówić po niemiecku. A jednak powód dobrze znał język polski więc podług § 146 ustawy z 9 lutego 1819 r. Niegolewski miał prawo za sobą.
Przetłomaczono też pisma, które miały być wręczone sejmującym stanom, z niemieckiego oryginału i to niedokładnie, chociaż Polacy mieli prawo żądać, aby wszystkie pisma w oryginale po niemiecku i po polsku były redagowane.

Drugi sejm W. Księstwa Poznańskiego.
Dr. Antoni Kraszewski.

Drugi sejm rozpoczął się 10 stycznia 1830 r. Marszałkiem został znów książę-generał Sułkowski, wicemarszałkiem podpułkownik Dezydery Chłapowski z Turwi, sekretarzem Piotr Chełmicki.
Skład sejmu był prawie ten sam, co za pierwszym razem, w miejsce tylko hr. Goltza z Czajcza z powiatu wyrzyskiego wstąpił Józef hr. Bniński z Samostrzela, w miejsce zaś Kościelskiego z Szarleja z powiatu inowrocławskiego dr. Feliks Antoni Kraszewski, jeden z najzdatniejszych Polaków.
Kraszewski urodził się w Tarkowie w powiecie inowrocławskim 30 maja 1797 r. z ojca Jana, dziedzica Tarkowa, prezesa trybunału bydgoskiego, i matki Anny z Poleskich. Nauki pobierał najpierw w Pakości u OO. Reformatów, później w Liceum warszawskiem, na uniwersytecie był w Wiedniu, Hali, a w końcu w Getyndze, gdzie uzyskał stopień doktora filozofii. Chciał poświęcić się zawodowi naukowemu, gdy śmierć ojca zniewoliła go zostać gospodarzem. Objąwszy Tarkowo, doprowadził je do wielkiej kultury. On to pierwszy powziął myśl założenia Towarzystwa naukowo-rolniczo-przemysłowej pomocy, na które ogół miał składać 3 grosze z morgi magdeburskiej, a każdy stypendyat zwracać zapomogę. W tym celu zawezwał 1829 r. w porozumieniu z księciem Radziwiłłem i arcybiskupem Wolickim obywateli całego Księstwa do Poznania. Zjazd był bardzo liczny, tak, że się