Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/270

Ta strona została przepisana.

polskich z rozprawą o apologu i komentarzem, później Nowe Wypisy polskie (tom I 1834 r., tom drugi 1838 r.) zawierające historyą prozy polskiej, od samych początków chronologicznie ułożoną, wraz z krótkiemi wiadomościami o główniejszych prozaikach polskich.
Daleko większą doniosłość miał Przyjaciel Ludu,[1] który Jan Popliński po porozumieniu się z bratem Antonim, Józefem Łukaszewiczem i ks. Tycem, zaczął wydawać w Lesznie od lipca 1834 r. Było to pierwsze polskie pismo ilustrowane. „Przyjaciel Ludu był przez długi czas prawdziwym przyjacielem polskich domów, chętnie co tydzień witanym gościem i stał się obfitym magazynem wszelkich narodowych rzeczy, odznaczając się w tym kierunku należytą rozmaitością. Zamieszczał portrety królów, królowych, hetmanów, uczonych i ludzi pod innym względem zasłużonych w dziejach naszego kraju, prócz tego gmachy, ważne miejscowości, medale, monety polskie, facsimilia królów i znakomitych osób, krótko mówiąc, cokolwiek w przeszłości lub w współczesnym obrębie ojczystym zająć mogło uwagę ogółu, a takim rycinom towarzyszyły zawsze odpowiednie życiorysy, opisy lub objaśnienia.”
Głównie zasilali Przyjaciela Ludu artykułami bracia Poplińscy, Józef Łukaszewicz i Jędrzej Moraczewski, wiersze umieszczali tam generał Franciszek Morawski, Konstanty Zakrzewski, Jaśkowski i inni.
Jan Popliński redagował Przyjaciela Ludu do śmierci t. j. do 17 marca 1839 r., po nim Józef Łukaszewicz aż do końca r. 1845, a od 1 stycznia 1846 do 1850 r. dr. Szymański. Wogóle wyszło Roczników 16.

Równie czynny jak brat Jan był Antoni Popliński. Po krótkim pobycie w Wschowie, przerwanym, jak wspomniano powyżej, kilkomiesięcznem śledztwem w Berlinie, powołano go 1826 r. do gimnazyum poznańskiego, gdzie po ustąpieniu Muczkowskiego i Królikowskiego, głównie udzielał języka polskiego i literatury ojczystej w trzech wyższych klasach. Zaraz w początkach działalności swojej w Poznaniu opracował niemiecki podręcznik do nauki języka polskiego, który kilka-

  1. Karwowski St. Czasopisma wielkopolskie, Poznań.