Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/276

Ta strona została przepisana.

samowiednie w tym samym kierunku bezwzględnej przewagi kościelnej, lecz albo ich nie znałem albo ich sobie już teraz nie przypominam”.
Dzięki zapałowi i sprężystości Jana Koźmiana, który w r. 1846 poślubił Zofią Chłapowską,' córkę generała Dezyderego, przez co wszedł w stosunki rodzinne z najprzedniejszemi rodzinami wielkopolskiemi, prądy katolicko-kościelne i anti-demokratyczne powoli szerzyć się zaczęły po W. Księstwie Poznańskiem.
Po roku 1831 pojawiają się też w W. Księstwie Poznańskiem czasopisma kościelne. Najpierw Archiwum teologiczne, poświęcone oświeceniu i zbudowaniu religijnemu, wychodziło poszytami kwartalnie od stycznia 1836 do końca 1837 po redakcyą ks. Jana Jabczyńskiego. Było to pierwsze czasopismo kościelne.
Ks. Jabczyński zamieszczał w niem oprócz spraw bieżących kościelnych, dawne przywileje, statuty Akademii Lubrańskich, wiadomości o klasztorach i szpitalach w dawnej Polsce, oraz o życiu i pismach znakomitych Polaków.
Tenże ks. Jabczyński wydawał od kwietnia r. 1843 do końca 1849 Gazetę kościelną.
Zwalczanie apostaty Czerskiego było celem redagowanej przez ks. Ludwika Urbanowicza (ur. 1788 r., um. 28 września 1850) Obrony prawdy. Następnie prostowało to pismo błędy religijne, szerzone przez dziennikarstwo i rozmaitych pisarzów, nie zachowywało jednak należytej powagi i miary.

Prócz powyższych pism wychodziły Roczniki Towarzystwa rozszerzania wiary na całej kuli ziemskiej (1840—1845) pod redakcyą ks. Tyca, dalej pisma ludowe i pedagogiczne: Szkółka niedzielna (1837—1853), wydawana za staraniem generała Chłapowskiego przez ks. Tomasza Borowicza, Zwiastun wstrzemięźliwości (1842—1843), Pismo centralne dla sprawy wstrzemięźliwości w W. Księstwie Poznańskiem (1843),[1] Pismo dla nauczycieli i ludu wiejskiego (1845) pod redakcyą

  1. W r. 1844, dnia 40 czerwca w Kępnie ślubowało skutkiem kazania ks. proboszcza Wabera 620 katolików wstrzymanie się od gorących trunków, co wywołało ogromny popłoch pomiędzy żydami, bo z 58 szynków w Kępnie prawie wszystkie były w rękach żydów. Gazeta W. Księstwa Poznańskiego. R. 1844, nr. 161.