Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/284

Ta strona została przepisana.

i wydał z wielkim kosztem źródła do historyi polskiej.[1] Do najważniejszych jego wydawnictw należą Acta Tomiciana, Lites et res gestae inter Polonos ordinemque Cruciferorum, Zbiór praw litewskich (1841), źródłopisma do dziejów Unii Korony Polskiej i W. X. Litewskiego, a najwspanialszem wydaniem jest Liber geneseos familia Schidloviciae z pysznemi kolorowanemi rycinami, najosobliwszem zaś chromolitografowany Zbiór praw polskich Jakóba Przyłuskiego z r. 1553.
Do wydawnictw swoich sam pisał klasyczną łaciną przedmowy. Wspierał też hojnie uczącą się młodzież.
W tym samym czasie Jan Konstanty Żupański, Grek z pochodzenia, Polak z przekonania, urodzony w Poznaniu 1803 r., porzuca karyerę sądową i zakłada 1840 r. Poznaniu księgarnią nakładową, która staje się głównym ogniskiem naukowego i literackiego życia W. Księstwa Poznańskiego, a następnie całej Polski, bo w czasie, gdy „Galicya na polu literatury nic ważniejszego nie wydawała, a Królestwo wydawać nie mogło, mieli pisarze polscy niemal jedyną gościnę u Żupańskiego”. Nakładnicza jego działalność rozpoczęła się 1841 r. wydaniem ułożonych przez Stanisława Kaczkowskiego Tablic synchronistycznych do dziejów polskich.

Uczeni i pisarze.

W owej epoce obfitowała Wielkopolska w znakomitych uczonych.
Dzieckiem Poznania był Karol Libelt.

Urodził się 8 kwietnia 1807 r. z ubogich rodziców. Ojciec jego był szewcem na Chwaliszewie. Gdy mu wcześnie odumarł, troska wychowania syna jedynaka spadła na matkę, która, acz prosta kobieta, przeczuła, że nauka i wiedza to najtrwalszy ma-

  1. W. Nehring. Kurs literatury polskiej.