W r. 1843 wyszedł drukiem w Poznaniu pierwszy tom jego Dziejów rzeczypospolitej polskiej (ósmy i ostatni 1855 r. po śmierci autora). W Dziejach, w których okazał się zapalonym wielbicielem republikańskich dążności szlachty, zestawił opowiadania kronikarzy i historyków naszych. Tak dziejami jak rozprawami swemi przyczynił się wielce do rozpowszechnienia znajomości historyi polskiej.
W roku 1844 wydał w Poznaniu z rękopisu: Pamiętniki Franciszka Karpińskiego.
Moraczewski dał też pochop do zbierania i opisywania istniejących jeszcze w Wielkopolsce starożytności i pamiątek narodowych.
W wydanem w Poznaniu 1842 r. dwutomowem dziele p. t. Starożytności polskie wiele artykułów jego jest pióra.[1]
Starożytnikiem sui generis był Tadeusz Wolański z Rybitw pod Pakością, o którym już była wzmianka. Od r. 1840—1848 ogłaszał książki o starożytnościach polskich i słowiańskich, ale, choć uczony, zbyt daleko unosić się dawał bujnej wyobraźni i skutkiem tego wiele popisał baśni.
Pamiętniki z dziejów dawnej Polski zebrał i wydał w Poznaniu 1842 r. J. K. Radecki.
Jako geografowie odznaczali się w tym czasie bracia Platerowie.
Ludwik hr. Plater, ur. 1775 r. w Krasławiu na Litwie, znakomity leśnik i geograf, wizytator uniwersytetu wileńskiego 1805 r. generalny dyrektor dóbr i lasów rządowych 1816, ożeniony z Maryą Anną Brzostowską,[2] zamieszkał po kilkoletniem tułactwie w W. Księstwie Poznańskiem, gdzie nabył Psarskie i Górę. Umarł 1846 r. w Psarskiem pod Śremem. Wydał Opis województwa poznańskiego (1841) i Opisanie historyczno-statystyczne W. Księstwa Poznańskiego (1846).
Młodszy brat jegro, Stanisław hr. Plater, ur. 1784 roku w Dowgieliszkach, major artyleryi wojsk polskich, później radca Ziemstwa Kredytowego poznańskiego, ożeniony z Antoniną Gajewską, był dziedzicem Proch w W. Księstwie Poznań-
