Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/310

Ta strona została przepisana.

Już przed założeniem tego wydziału, bo od 1 kwietnia 1836 r., wychodziło w Lesznie u E. Guenthera ze współudziałem Kasyna gostyńskiego i Towarzystwa rolniczego w Gnieźnie czasopismo p. t. Przewodnik rolniczo-przemysłowy, z początku pod redakcyą starego oficera polskiego Antoniego Kolińskiego, towarzysza broni i wiernego do grobu przyjaciela Gustawa Potworowskiego, a z współpracownictwem Ignacego Sczanieckiego.
Czasopismo to stało się od roku 1838 organem przemysłowo-rolniczego wydziału Kasyna gostyńskiego. Od roku 1840—1845 był redaktorem ks. Borowicz.' Pisywali do Przewodnika Wojciech i Ignacy Lipscy, E. Zakrzewski z Nielęgowa, Kłyszyński z Turwi, S. Baranowski, Ferdynand Biesiekierski, J. Moszczeński, Karol Karśnicki, Józef Handke, Anastazy Radoński, P. E. Leśniewski, Maksymilian Chełmicki i inni. W r. 1846 upadł Przewodnik wraz z rozwiązaniem Towarzystw rolniczych.
Z Przewodnika dowiadujemy się, że wydział przemysłowo-rolniczy zajmował się takiemi sprawami, jak ułatwieniem kredytu, ustaleniem stosunków komorników, wyrzeczeniem się faktorów-pijawek, fizycznym rozwojem dzieci wśród ludu, osuszeniem bagien nad Obrą, wybiciem kanału, budowaniem „makadamizowanych szosei”, podniesieniem ludu wiejskiego, zaprowadzeniem sądów polubowych, regulacyą stosunków włościańskich w Królestwie.
Wogóle wydział starał się wpływać na całe społeczeństwo polskie, bez względu na dzielące je granice, a także i na władze, które popierały niektóre jego usiłowania, dostarczając mu statystycznego materyału z miast i powiatów.
Wydział rozwijał czynność niemałą także w kierunku zbierania okazów przyrodniczych, które następnie przeszły na własność Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, oraz modeli dla rzemieślników i rolników, które częściowo dostały się do późniejszej Szkoły agronomicznej imienia Haliny w Żabikowie[1]

Po kilku latach Przewodnik przestaje umieszczać sprawozdań z wydziału, którego działalność słabnie z powodu róż-

  1. Chłapowski Fr. Referat itd.