Głównie jednak zawdzięcza Kaplica Królewska powstanie swoje hojności, staraniom i wytrwałości Edwarda hr. Raczyńskiego.
Drugiem znamienitem dziełem architektonicznem z owych czasów jest Zamek Kórnicki, który z gruzów podniósł, z miłością przerobił, powiększył i ozdobił Tytus hr. Działyński. Pod jego kierownictwem pracowali krajowy technicy i rzemieślnicy, jako snycerze, rytownicy, stolarze, ślusarze, mularze itd., których wydobywanie z tłumu i wykształcenie na samodzielnych, a o ile możności doskonałych w zawodzie swoim pracowników, szczególnem było jego zamiłowaniem. Dzięki owemu po większej części stworzonemu przez siebie zastępowi mógł się rzadką, a chlubną poszczycić właściwością z gruntu przebudowanego zamku kórnickiego, to jest, że wszystko w nim bez wyjątku, od samej poczynając budowy aż do najwyszukańszych ozdób wewnętrznych, było dziełem Polaków.[1]
Z budowli poznańskich z owego czasu wymienić należy najprzód Bazar, który budować zaczęto 1838 roku wedle planu budowniczego Schinkla, a pod kierownictwem Antoniego Krzyżanowskiego, pierwszego z Polaków, który się za pruskich czasów poświęcił budownictwu, samodzielnie zaś zbudował Krzyżanowski w tym samym czasie Ziemstwo kredytowe na rogu Wilhelmowskiej i Fryderykowskiej ulicy, naprzeciwko poczty.
Rodem z Poznania był rzeźbiarz Ceptowski, uczeń Thorwaldsena w Rzymie. Polecony przez Schinkla z Berlina, Dannekera z Stuttgartu, Klenzego z Monachium i Ottmera z Brunświku, osiadł w rodzinnem mieście i tu w roku 1837 otworzył wystawę rzeźb własnych i obcych. Pomiędzy własnemi jego rzeźbami zwracała uwagę Nemezis podług Thorwaldsena i płaskorzeźba, która przedstawiała Minerwę, polecającą malarstwo, rzeźbiarstwo i architekturę opiece znajdującego się na sztuce króla.[2]
Z tego czasu datują też dwie fontanny fundacyi Edwarda hr. Raczyńskiego.
