Pierwszą wykonał z piaskowca na zamówienie hr. Edwarda 1841 roku budowniczy berliński Cantian, umieścić zaś kazał hr. Edward na tej fontannie medalion Priessnitza z napisem greckim „Ariston men hydor” z wdzięczności za wyleczenie przez Priessnitza w Grafenbergu syna jego Rogera.
Na wierzchu tego pomnika zamierzał hr. Edward postawić posąg Hygiei z rysami swej małżonki, Konstancyi z Potockich, modelowany przez najlepszego ucznia Raucha, Alberta Wolfa, a ulany z bronzu 1841 r. w słynnej Lauchhammerowej odlewni. Po zajściach jednak z szóstym sejmie prowincyonalnym hr. Edward zamiaru swego zaniechał, a po jego śmierci hr. Konstancya ustawić kazała ów posąg w Zaniemyślu za sarkofagu, w którym spoczęły zwłoki nieszczęśliwego jej małżonka.
Dopiero w roku 1908 ozdobiono fontannę Priessnitza przeniesioną na obecne miejsce z przyzwoleniem i kosztem wnuka fundatora, Edwarda hr. Raczyńskiego z Rogalina, posągiem hr. Konstancyi jako Hygiei, odlanym nanowo wedle zachowanego w Lauchhammer modelu, co zwiastuje napis w niemieckim języku!
Drugą fontannę postawił hr. Edward Raczyński przy zakładzie PP. Wincentynek w Poznaniu w formie prześlicznej gotyckiej kapliczki, także pomysłu Cantiana z spiżowym posągiem Matki Boskiej, modelowanym 1844 r. przez rzeźbiarza Fischera wedle Madonny Sykstyńskiej Rafaela.[1]
Do tych zasług dodał hr. Edward i tę, że zaopatrzył Poznań w zdrową źródlaną wodę, sprowadzając ją do miasta wodociągami z pagórków fortecznych w bliskości tak zwanego Kernwerku.
Dawniej, gdy istniały klasztory żeńskie, wiele kobiet szlacheckiego pochodzenia oblekało habit zakonny, inne na stare lata osiadały przy zakonnicach w klasztorze. Takich „rezydentek” było np. w klasztorze PP. Cystersek w Ołoboku dosyć dużo. Po zwinięciu zaś klasztorów niejedna Polka znalazła się
- ↑ Kronthal A. Graf Edward Raczyński und die Posener Brunnen Historische Monatsblätter. IX, 33.
