Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/359

Ta strona została przepisana.

z czerwonych Edward Dembowski, syn kasztelana Leona, ożeniony z Chłędowską, osobą podobnego mężowskiemu nastroju umysłowego.
Dembowskiemu, którego Kosiński zowie „głównym ojcem spisku w Poznańskiem”,[1] zdawał się komitet, stojący na czele Związku, działać zbyt powoli i ostrożnie, pod jego więc wpływem utworzyło się kilka nowych kółek czyli związków demokratycznych, które się tem różniły od głównego, że nie opierały się na emigracyi i, nie chcąc słyszeć o długiej propagandzie demokratycznej, pragnęły wywołać jak najspieszniej powstanie nawet wbrew woli Centralizacyi.
Z tych drobnych kółek najhałaśliwszem było kółko rzemieślnicze, utworzone przez księgarza Walentego Stefańskiego, który, nie uznając żadnej władzy nad sobą, działał bardzo nieostrożnie, wciągając do spisku nawet młodzież szkólną w Księstwie i Prusach Zachodnich. Pomagali mu ślusarz Józef Lipiński i młynarz Esman.
Niektórzy z przekonania, największa część z nierozwagi, inni znów, jak dr. Teofil Matecki, dziewierz Libelta, w poczucie źle zrozumianej solidarności przystępowali do spisku, wielka jednak część obywateli wiejskich i miejskiej inteligencyi była mu przeciwną. Przedewszystkiem opierał się tym dążnościom rewolucyjnym Marcinkowski, uważając je za zgubne dla kraju, ale już go słuchać nie chciano. Podzielali przekonanie Marcinkowskiego jego najbliżsi przyjaciele: generał Chłapowski, Gustaw Potworowski, Karol Stablewski, Józef Szułdrzyński, w r. 1831 major intendantury, a od r. 1835 dziedzic Lubasza, Aleksander Mendych, syn handlarza drzewa w Poznaniu, w r. 1831 jako podoficer artyleryi pieszej ozdobiony krzyżem srebrnym, potem sekretarz ziemstwa kredytowego, człowiek prawy, jasnego rozumu i wielki patryota (†1850) i Maciej hr. Mielżyński, brat rodzony hr. Seweryna, a syn starosty klonowskiego Józefa z Miłosławia i Franciszki z Niemojowskich.

Maciej hr. Mielżyński, odebrawszy wykształcenie w domu i w gimnazyum francuskiem w Berlinie, ożenił się bardzo młodo z Konstancyą Mielżyńską,[2] córką Prokopa z Chobienic. Za

  1. Sprawa polska z r. 1846, str. 24.
  2. Hr. Konstancya Mielżyńska umarła w Bazarze 24 marca 1844 r., pozostawiając 7 dzieci: 1. Maryą lat 22, Józefę lat 20, Franciszkę lat 18, Katarzynę lat 16, Jana lat 13, Karola 5, i Gabryela lat 3. Lib. Mort. św. Marcina.