ga, te same co w ówczesnych codziennych artykułach Gazety Poznańskiej (Posener Zeitung) i odezwach i manifestacyach niemieckich. Powtarzają się i tutaj na każdej niemal stronnicy stereotypowe oskarżenia o zdradę, fałsz i podstęp, o jezuityzm, kłamliwe uczucia, mordy i rabunki, gwałty, złamanie konwencyi, buntownicze usposobienie tylko w szlachcie i księżach, uwodzenie i przymuszanie chłopów do broni, nadużywanie ambon i konfensyonałów — słowem o wszystkie, jakie sobie kto pomyśleć może, kłamstwa, bezeceństwa i zbrodnie. Żołnierze pruscy są i tu, jak i w broszurze Brandta-Olberga niewinne baranki, które wszędzie zaczepiano i dręczono, a władze pruskie, osobliwie wojskowe, pełne apostolskiej cierpliwości i łagodności, li tylko przez bezczelne i coraz bardziej szerzące się gwałty Polaków do ojcowskiego karcenia znaglone.[1]
I to pisał człowiek, który oznajmiał, że z sumiennem staraniem wszelką gorycz od siebie odsunął i z szczerą wierności wyszukiwał prawdy!
Odpowiedź dowcipną i ostrą na broszurę Voigts-Rhetza napisał Władysław Kościelski p. t. „Ueber die aktenmässige Darsellung der polnischen Insurrection des Majors v. Voigts-Rhetz, zbijając punkt po punkcie jego twierdzenia, a nadto wyzwał go na pojedynek, który się też odbył.
Druga ważna odpowiedź ukazała się p. t. Der Generalstabs-Major von Voigts-Rhetz über den polnischen Aufstand im J. 1848, beleuchtet von Gustav Senst, einem Deutschen des Grossherzogthums Posen, w której autor dochodzi do wniosków, że 1) generał Colomb sam zerwał konwencyą jarosławiecką, 2) nie słuchał ministeryalnych rozkazów.
Podobnego rodzaju co powyżej wymienione broszury niemieckie jest też Denkschrift über die neueste polnische Schilderhebung im Grossherzogthum Posen von derer Beginn bis zum Augenblicke, wo dieselbe in Folge der von Willisenschen Convention zur unzweideutigen Insurrection ausartet, v. W. K., oraz Die polnische Erhebung und die deutsche Gegenbewegung in Posen, w której autor, nauczyciel gimnazyum św. Maryi Magdaleny w Poznaniu dr. Hepke, zwięźle i zręcznie powtórzył wszystko to, co o nas pisały rozprawy i broszury
- ↑ Gazeta Polska, nr. 73.
