Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/141

Ta strona została przepisana.

miaństwie polskiem, że potrafił tak głęboko zakorzenić w niem poczucie obowiązku do pracy nad ludem.”[1]
Instytucya Kółek włościańskich miała za zadanie w imię hasła: przez oświatę do wolności pouczać właścicieli posiadłości mniejszych, jak mają gospodarzyć, wprowadzać ich na wyżyny postępu, wzbogacać ich wiedzę, kształcić ich moralnie, budzić samodzielność, słowem szerzyć oświatę i podnosić równocześnie dobrobyt, oraz przysposabiać ich na obywateli kraju. Jakoż od czasu założenia Kółek hodowla inwentarza znaczne poczyniła postępy, dobrobyt wzmógł się ogólnie, stan włościański podniósł się pod względem moralnym i umysłowym. Kółka zbliżyły włościan do ziemian wyższego stanu, zatarły dawne uprzedzenia i niedowierzanie i rzuciły posiew dobrego porozumienia, którego owocem panujące obecnie poczucie łączności, zgody i zaufania obopólnego. W kwestyi socyalnej wyrobiły materyał zachowawczy, który w organiźmie społecznym jest wałem ochronnym przeciwko ideom przewrotu.

Kronika żałobna.

W r. 1864, dnia 21 stycznia umarł Kaźmierz Rogaliński. Urodzony 1803 r. w Ostrobudkach, walczył 1831 r. najprzód w jeździe poznańskiej, następnie w drugim pułku szaserów, za co przez rząd pruski na półroczne więzienie w twierdzy Kołobrzegu skazany został. Osiadłszy na wsi, skrzętną i pilną pracą majątek znacznie powiększył. Przez wiele lat był gorliwym radcą starego Ziemstwa, od żadnej pracy publicznej nie usuwał się, dla tego też ogólnego zażywał szacunku.[2]

W tymże roku, dnia 24 lutego zakończył życie w Paryżu Roger hr. Raczyński. Urodzony 1819 r. z Edwarda i Konstancyi z Potockich, po ukończeniu nauk gimnazyalnych w Lignicy, słuchał na uniwersytecie berlińskim prawa,

  1. Swinarski W Centralne Towarzystwo Gospodarcze i Kółka włościańskie. Wydanie jubileuszowe Dziennika Poznańskiego z r. 1909.
  2. Żychliński T. Kronika żałobna.